هر پیامبری ویژگی خاصی دارد و در قرآن از ویژگی های شخصیتی بعضی پیامبران ذکر شده، از جمله از حضرت یوسف علیه السلام که در مورد ایشان در قرآن صفت «محسنین» آمده: « إِنَّا نَراكَ مِنَ الْمُحْسِنين ».1
ویژگی محسنین چیست؟ و محسنین چه کسانی هستند؟
امام صادق علیه السلام در تفسیر این آیه در مورد «محسنین» این سؤال را پاسخ میدهند؛ اشان فرمودند: «کانَ يُوَسِّعُ الْمَجْلِسَ وَ يَسْتَقْرِضُ لِلْمُحْتَاجِ وَ يُعِينُ الضَّعِيفَ : [حضرت یوسف به این علت محسن بود زیرا سیره شخصیتی ایشان این بود که] به کسانی که وارد مجلس می شدند جا میداد؛ و برای نیازمندان وام میگرفت؛ و یاور ضعیفان و یتیمان بود».2
سه ویژگی محسنین که در حضرت یوسف بود:
اول: جاباز کردن برای دیگران: اگر در مجلسی که او نشسته بود تازه واردی داخل می شد برای او جا باز می کرد. این عمل بسیار کوچک از دو جهت بزرگ محسوب میشود: نخست اینکه توجه به این جزئیات دلیل بر حق شناسی و دقت و تعمق شخص است. دیگر اینکه وقتی در این کارهای به ظاهر کوچک حقوق دیگران را مراعات کند، در کارهای بزرگ نیز حقوق افراد را مراعات خواهد کرد.
دوم: وام دادن به نیازمندان: معنی واژه «یقرض» این است که منظور وام دادن از اموال و دارایی های خود انسان است، اما معنی«یستقرض» به معنای قرض گرفتن از دیگران برای وام دادن به نیازمندان است در جایی که امکانات خودش جوابگوی نیازمندان نیست.
سوم: کمک به ضعیفان: «ضعیف» معنای عامی است که شامل ضعف در همه امور می شود، مثل ضعف علمی، ایمان، مال، و...
امروز هم اگر کسی این کارهای سه گانه را انجام دهد جزء محسنین خواهد بود.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1. یوسف، آیه78
2. وسائل الشیعه، ج8، باب4، ح1، صفحه 405
