مدل سازی جنگ روایت ها به سبک شهیدآوینی
اندیشکده امریکایی رند در کتابی به نام جنگ های شبکهای مینویسد: " در جنگهای فردا برنده کسی نیست که بمب دارد بلکه کسی پیروز است که بهترین روایت را دارد ". جنگی که پی روزی بدون استفاده از صلاح نظامی را به همراه خود میآورد اینجا صلاحش تولید محتوا است، این همان جنگ ایدهها یا روایتها است که در سند استراتژی پنتاگون در ۲۰۱۲ به آن اشاره شده است. پیرامون همین مساله، رهبر انقلاب می فرمایند: در میدان » جهاد تبیین و روایت« باید با تمام توان وارد شد: » شما روایت کنید حقایق جامعه، کشور و انقلابتان را. شما اگر روایت نکنید، دشمن روایت میکند؛ این کاری است که ما باید انجام بدهیم؛ وظیفه جوانهای ما است ۱.« جنگ روایت ها اگرچه اصطلاح جدیدی در حوزه جنگ نرم و تهاجم فرهنگی است ولی در تاریخ معاصر انقلاب، چهرهها و چریک های ترازی همچون شهید آقاسیدمرتضی آوینی را در مسیر چنین جنگ هایی داشته ایم و تجربه کرده ایم. سیدشهیدان اهل قلم نیز ترجمه دیگری از الگوی کنشگری در جنگ روایت هاست که رهبر انقلاب درباره این شهید عزیز به کار برده اند. اما آوینی که بود و چه کرد و بلحاظ مبنایی و روشی و جغرافیای اقدام و عمل، چه محورهایی را پوشش آفندی یا پدافندی بخشید؟ با توجه به نوع کنشگری آوینی در حوزه هنری، مجموعه سوره و مکتوبات پرمغز و مستندهای ارزشمند و متفاوتی که از این شخصیت تراز انقلابی به یادگار مانده، سه محور کالن را بعنوان استراتژی و سه فناوری پشتی بان و سه نقطه متمرکز عملیاتی و میدانی را در مدل آوینی بعنوان افسر جنگ روایت ها در عصر پساجنگ و دوره سازندگی و تسلط تکنوکراتها بر سکان اجرایی انقلاب، می توان شناسایی و رهگیری نمود. استراتژی آوینی برای مبارزه، در سه حوزه رصد و روایت و تبیین انقلاب بود. فناوری او در این جنگ تخصصی، زبان و قلم و دوربین با چاشنی هنری و رسانه ای بود و نقاط تمرکز و میدان عملیاتش نیز.۱غرب و توسعه، .۲اشرافیت و روشنفکری و.۳ جنگ و شهادت بود. سیدشهیدان اهل قلم، جنگ روایت ها را به درستی درک نموده و نسبت به مصادره و تحریف انقلب بلحاظ مبانی و اجرا، ذهنیت و عینیت واکنشهای سریع و چابک نشان میدهد. اساسا جنگ روایت ها یعنی دیدبانی و تشخیص درست و اقدام درلحظه که آوینی چنین بود. قلم آوینی برای روایت مسلح می شود و این چریک معرفتی انقلاب، کتاب نقد مبانی غرب و فرهنگ توسعه را در دوره تسلط تکنوکرات ها مینویسد و چشم انداز و مبانی و تکنولوژی غرب را به چالش میکشد. آوینی در فصل چهارم این کتاب مینویسد: به راستی چرا در جوامع توسعه یافته، کار به عنوان شری واجب و امر ی مصدع تلقی می شود و در مقابل آن، فراغت و تفریح و تفنن، ارزشی مطلق پیدا کرده است. در پاسخ به این سؤال، نویسنده نگاهی به کتاب میمون برهنه، نوشته دزموند موریس می اندازد و ضمن نقد و بررسی اصالت لذت طلبی، به آثار آن مثل "ازهم پاشیدگی خانواده در غرب" اشاره می کند. از دیکتاتوری پول تا اقتصاد صلواتی عنوان فصل دهم همین کتاب است. در این فصل پس از بررسی ماهیت پول و اصالت غیرواقعی آن در دیکتاتوری اقتصاد، تنها راه نجات کشور را اقتصاد صلواتی معرفی می کند. در فصل دیگری از کتاب با عنوان "و ما ادریک ما البانک؟"، در شرایطی که کمتر کسی، جرات یا سواد درگیر شدن با سیستم بانکداری را دارد، آوینی با شکستن مارپیچ سکوت عصر خود، حکمرانی و دیکتاتوری پول بر جهان از طریق نظام پیوسته بانکداری را با دقت روایت میکند و به دست تیغ نقد میسپارد. زبان آوینی در کنار قلمش شروع به سخن میکند و طی گفتگوهای مفصلی که علیه یک جریان معرفتی و توسعه زده رقم میزند، در "حلزون های خانه به دوش" مینویسد: روشنفکران این مرز و بوم از همان آغاز، به قبله روشنفکران قرن نوزدهم ایمان آوردهاند؛ اما هرگز در تاریخ و تفکر غرب، شرکت نیافته اند و مقلدانی ظاهرگرا بیش نبودهاند، و به عبارت بهتر، غربزده بودهاند نه غربی. در صفحه ۱۸ همان کتاب هم تصریح می کند: روشنفکران سکوالر، الجرم با عقلی به قضاوت برخاسته اند که در انتهای سیر تفکر فلسفی این چند صدساله غرب، به بنبست تاریخی محال رسیده است. در واقع از نگاه آوینی، جریان روشنفکری، ادا و اطواری بیش نیست و دست در دست جریان اشرافیت، به چپاول، مصادره یا تحریف انقلاب مشغول هستند. جریانی معاضد انقلاب با ترکیب معرفت و ثروت و قدرت، پروژه خروج انقلاب از ریل و ریشه را بعد از جنگ استارت میزند که آوینی در خان گزیدهها، آینه جادو و درگیری ها و چالش هایی که به دلیل روایت شفاف و توصیف فنی این جریان ترکیبی در حوزه هنری و سوره ایجاد میکند، هزینه های بیحدی متحمل میشود. در فاز سوم جنگ روایت ها، آوینی با دوربین عمل میکند. او به درستی تشخیص میدهد که زبان هنر و رسانه، اَبَرراوی عصر جدید است و برای بقا و پیشرفت انقلاب یک ضرورت اجتناب ناپذیر است. اما آوینی رسانه و تکنولوژی را ابزار صرف نمیداند و حتی از دیدگاه مارشال مک لوهانی که رسانه را خود پیام میدانست، عبور می کند و از یک معنا و فرهنگ در پس تکنولوژی سخن میگوید. با همین نگاه، روایت فتح را مبتنی بر فطرت و با شیب تقویت حق میسازد تا از تحریف سرمایه تمدنی انقلاب یعنی دفاع مقدس دفاع کند. زبان و قلم و دوربین آوینی برا ی رصد و روایت و تبیین انقلاب و دیگری های انقلاب، بیش تر و پیش تر از همه به حرکت در آمد تا او را به افتخار عنوان سیدشهیدان اهل قلم رسانید که رهبر انقلاب درباره ایشان فرمودند: اگر در میدان جهاد تبیین هم جدی و مؤمنانه » مثل آوینی« وارد مبارزه شویم قطعا پیروزی با جبهه حق است. 21/09/۱.1400 15/06/۲.1397 علیرضامحمدلو
==============================
برای دیدن مطالب مرتبط:
آموزش سواد رسانه در ۱۰۰ ثانیه و دیگر هیچ!
ری استارت کردن بعد از شکست در پروژه اغتشاشات و مسمومیت مدارس
هندسه حکمرانی فضای مجازی
تفسیر کننده صحبت های رهبری کدام ارگان است؟
ضلع سوم؛ توده سازی، چریک سازی یا جماعت سازی؟
رفراندوم یا پوپولیسم؛ ضلع سوم جنگ شناختی
