در متون اسلامي رواياتي هست كه اسلام را شريعت سهله و سمحه (آسان و بخشنده ) معرفي كرده است.به عنوان نمونه نبي اكرم(ص) فرموده است:
«ما بعثت بالرّهبانيّه الشّاقّه
ولكن بالحنيفيّه السّمحه»؛
«من براي رهبانيّت مشقت آمیزّ مبعوث نگشته ام؛ بلكه براي ديانت آسان و به دور از سخت گيري ها مبعوث شده ام.»
(مجمع البحرین ، کلمه سمح)
درحديث ديگري از آن حضرت (ص) است كه:
«بعثت بالحنيفيّه السحمه السهله»؛«من به ديانت سهل و آسان[نه حادّ و مشكل] مبعوث گشته ام .»
باز در تاريخ اسلام مي خوانيم وقتي نبيّ مكرّم اسلام، حضرت علي (ع) و برخي ديگر از صحابه را به يمن اعزام كرد به آنان توصيه فرمود:
«بشرّا و لاتنفُرا و يسَرا و لاتعسّرا»؛«در دعوت خود به اسلام بشارت دهيد و افراد را فراري ندهيد. سهل و آسان بگيريد و سخت گيري نكنيد .»
جالب اينكه به حضرت علي(ع) مي فرمايد:
«به مردم بگو به وحدانيت خدا شهادت دهند، نماز بخوانند و
صدقاتي را به مصرف فقيران خويش برسانند و بيش از اين شرايط، چيزي از آنها نخواهيد .»
(لسان العرب ، حنف)
قرآن مي فرمايد:«ما جعل عَلَْيكُمْ فِي الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ»؛«خداي سبحان در دين بر شما سخت گيري نفرموده است .»
( حج / 78)
ويا «لا ٰيٌكَلِّفٌ اللّهُ نَفّسا اًلاُ وسْعَها»؛«خداوند هيچ كس را بيش از حد طاقتش تكليف نفرموده است .»
(بقره /286)
از آنچه گذشت،فهميده میشود كه اساس و بنيان ديني بر سهولت است.
اسلام نيامده تا مردم را در حرج و مشقّت بيندازد.
همچنين در دعوت به اسلام و تربيت، تبليغات و امر به معروف و نهي از منكر،به مراحل و مراتب آن بايد توجه داشت و از همان آغاز،نبايد با شدت و حدت برخورد كرد و مردم را متنفر ساخت .
نكته ي ديگري كه در باب مداراي اسلامي شایان توجه است، اصل همزيستی مسالمت آميز و به ويژه در
رابطه با پيروان اديان الهي است.اين مسأله در نگاه بسياري از انديشمندان غربي،مورد توجه قرار گرفته است .
مارسل بوازار در مورد اصول همزيستي مسالمت آميز و تفاهم در اسلام مي نويسد:
«درمورد پيرامون اديان الهي بايد گفت اصولاً اسلام آنها را مورد حمايت خود قرار داده و امنيت كاملي در جامعه اسلامي دارند. آنان میتوانند طبق دستورات دینی خود آزادانه عمل کنند ، بخصوص در قرآن نیز رعایت حقوق آنان توصیه شده است. این تساهل دینی در مسیحیت ویهود ، مطلقا وجود نداشته و بویژه پیروان دین یهود، ناگزیر از انجام فریضه های بسیار سخت و توانفرسا بوده اند.»
(مارسل بوازار، انسان دوستی دراسلام،ص107)
همو مینویسد:
«در دیانت یهود برتری نژادی وجود دارد ودر برادری مسیحیت، رابطه الهی بر جنبه های عملی آن درزندگی اجتماعی غلبه یافته ودر شرایط امروز قابل اجرا نیست...این تفکر که از قران نشأت می گیرد، به دیانت اسلام سودای جهان شمولی میبخشد.اسلام بدنبال ساختن جهانی ست که همه مردم حتی آنان که به دین سابق خویش وفادار مانده اندباتفاهم ،همکاری ، برادری و برابری کامل زندگی کنند.»
(مارسل بوازار،اسلام و حقوق بشر،ص106)
آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرفست
با دوستان مروت بادشمنان مدارا
(دیوان حافظ ، غزل5)
www.nasimemihabbat.com
@nasimemohabbat_com
