مسخره کردن: ازگناهان کبیره
«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا يَسْخَرْ قَومٌ مِّن قَوْمٍ عَسَى أَن يَكُونُوا خَيْراً مِّنْهُمْ وَلَا نِسَاء مِّن نِّسَاء عَسَى أَن يَكُنَّ خَيْراً مِّنْهُنَّ وَلَا تَلْمِزُوا أَنفُسَكُمْ وَلَا تَنَابَزُوا بِالْأَلْقَابِ بِئْسَ الاِسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الْإِيمَانِ وَمَن لَّمْ يَتُبْ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ» [سوره حجرات،آیه 11]
ترجمه:ای کسانی که ایمان آورده اید ،نباید گروهی از مردان شما ،گروه دیگر را مسخره کنند،شاید آن ها از این ها بهتر باشند،و نه زنانی ،زنان دیگر را،شاید آنان بهتر از اینان باشند،ویکدیگر را مورد طعن و عیب جویی قرار ندهید و با القاب زشت و ناپسند یکدیگر را یاد نکنید.وآن ها که توبه نکنند،ظالم و ستمگرند.
نکات تفسیری:
استهزاء و مسخره کردن ،از گناهان کبیره است که در ظاهر یک گناه ولی در باطن چند گناه است،در مسخره کردن،گناهان تحقیر ،خوار کردن،کشف عیوب،اختلاف افکنی،غیبت،کینه،فتنه،تحریک،انتقام و طعنه به دیگران نهفته است. آیه های ماندگار، ج2، اللهیاری، ص199.
ریشه های تمسخر:
1-گاهی مسخره کردن برخاسته از ثروت است که قرآن می فرماید: «وَيْلٌ لِّكُلِّ هُمَزَةٍ لُّمَزَةٍ ، الَّذِي جَمَعَ مَالًا وَعَدَّدَه»[سوره همزه،آیه 1-2]
ترجمه: (وای بر کسی که بخاطر ثروتی که اندوخته است، در پیش رو یا پشت سر از دیگران عیب جویی می کند.)
2-گاهی ریشه استهزاء، علم و مدرک تحصیلی است،که قرآن درباز این گروه می فرماید:
«فَرِحُوا بِمَا عِنْدَهُمْ مِنَ الْعِلْمِ وَحَاقَ بِهِمْ مَا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ»[سوره غافر،آیه 83]
ترجمه: آنان به علمی که دارند شادند و کیفر آن چه را مسخره می کردند، آن ها را فرا گرفت.
3-گاهی ریشه تمسخر، توانایی جسمی است،کفار می گفتند: «من اشد منا قوه»[فصلت،آیه 15]
ترجمه:کیست که قدرت و توانایی او از ما بیشتر باشد.
4-گاهی انگیزه مسخره کردن دیگران، عناوین و القاب دهن پرکن اجتماعی است.کفّار،فقرایی را که همراه انبیاء بودند تحقیر می کردند و می گفتند. «مَا نَرَاكَ إِلا بَشَرًا مِثْلَنَا وَمَا نَرَاكَ اتَّبَعَكَ إِلا الَّذِينَ هُمْ أَرَاذِلُنَا» [سوره هود،آیه 27]
ترجمه: ما پیروان تو را جز افراد اراذل نمی بینیم.
5-گاهی به بهانه تفریح و سرگرمی، دیگران به تمسخر گرفته می شوند.
6-گاهی طمع به مال و مقام، سبب انتقاد همراه با تمسخر از دیگران می شود.
7-گاهی ریشه مسخره، جهل نادانی است. هنگامی که حضرت موسی(ع) دستور کشتن گاو را داد، بنی اسرائیل گفتند: آیا ما را مسخره می کنی؟ موسی گفت: «اعوذ بالله ان اکون من الجاهلین»[سوره بقره،آیه 67]
ترجمه: به خدا پناه می برم که از جاهلان باشم، یعنی مسخره برخاسته از جهل است و من جاهل نیستم.
پيام
عیب جویی از مردم،در حقیقت عیب جویی از خود اوست.
نقل عیب دیگران ،عامل کشف عیوب خود است.
مسخره کردن و بد نام کردن ،گناه است و توبه لازم است
