بعضی آدم‌ها در ایام مختلف سال هر کاری که دلشان می‌خواهد انجام می‌دهند و از برخی محرّمات الهی اجتناب نمی‌کنند و توجیهات مختلفی برای کردار خودشان می‌آورند. به عنوان مثال می‌گویند دنیا دو روز است بگذار خوش باشیم یا آدم باید تعادل داشته باشد و افراط و تفریط نکند و در عبادت خدا و انجام واجبات نه زیاده‌روی کند و نه کوتاهی!
این‌گونه افراد برخی اوقات چهرۀ موجّه و دینی هم به خود می‌گیرند؛ مثلاً در ماه محرّم یا رمضان ریش می‌گذارند و نماز می‌خوانند و برخی ظواهر دینی را رعایت می‌کنند اما در سایر ایام رنگ عوض می‌کنند و به هر مناسبتی لباس و چهرۀ خود را تغییر می‌دهند.
این افراد به اصطلاح مسلمان فصلی هستند و در برخی فصول و ماه‌ها غیرت دینیشان به جوش می‌آید و کارهای خیر انجام می‌دهند ولی در باقی ایام ترانه گوش می‌دهند یا نماز را تعطیل می‌کنند.
اما باید شناخت و معرفتمان را نسبت به احکام الهی در مسیر درست هدایت کنیم و بدانیم که در انجام واجبات و ترک محرّمات افراط و تفریط معنا ندارد؛ زیرا یک عمل یا حرام است و انجام آن گناه محسوب می‌شود و عقاب و عذاب به دنبال دارد و یا واجب است و بر انجامش ثواب مترتّب می‌شود و رافع مسئولیت است و ترک عمدی آن موجب سرزنش و مؤاخذه از سوی باری تعالی و بازخواست و عذاب اخروی است. بله شاید در مستحبات و مکروهات بشود این حرف را زد که افراط و تفریط نکنید ولی در مورد واجبات و محرمات این تصوّر غلطی است که مثلاً طرف بخورد و بخوابد و سر کار برود و به بهانه‌های مختلف نماز نخواند و بگوید دیروز نماز خواندم دیگر بس است و امروز حال ندارم بخوانم یا مثلاً در بعضی از ایام و ماه‌ها چهرۀ مذهبی به خودم می‌گیرم ولی در بعضی از ماه‌های دیگر بی‌خیال بشوم درست نیست و این می‌شود مسلمان فصلی.
اگر دروغ و ریش تراشیدن و بدحجابی و دزدی گناه است، همیشه حرام است و اگر نماز و صدقه و ترک محرّمات، اجابت دستور الهی است، همیشه خیر و مسیر هدایت است. اگر مسلمان واقعی هستیم باید همیشه مطیع اوامر الهی باشیم؛ چرا که حرام و حلال خدا در هر زمان و مکان و حتی در کرۀ مریخ هم برقرار است مگر در موارد خاص؛ چرا که هیچ‌گاه از تحت هدایت تکوینی و تشریعی الهی بیرون نیستیم.
کلیدواژه‌ها: خداوند. مسلمان فصلی. واجبات. محرمات. افراط و تفریط.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
برای مطالعۀ بیشتر به منابع زیر مراجعه نمایید:
-قرآن کریم
۱. المحاسن، فصل مصابیح الظلم، باب 15، ص229، ح166.
۲. المحاسن، فصل مصابیح الظلم، باب 15، ص229، ح168.
۳. كنز الفوائد، فصل فی ذكر العلم، ص240؛ المحاسن، فصل مصابیح الظلم، باب 15،ص228، ح162.
۴. المحاسن، فصل مصابیح الظلم، باب 13، ص225، ح149.
۵. امالی الطوسی، ج1، المجلس الثالث، ص66.
۶. امالی شیخ مفید، مجلس5، ص42، ح11.
۷. تحف العقول، ص410، باب ما روی عن موسی بن جعفر فی قصار هذه المعانی.
۸. غرر الحكم و درر الکلم، ص49، فصل فی الفقه و الفقاهة، ح264.
۹. الامالی الطوسی، ص 474، (چاپ قم) ح 1033.
۱۰. اصول الكافی، ج1، ص 32، ح3، باب صفة العلم و فضله و فضل العلماء.
۱۱. مستدركالوسائل، ج 11، ص 190، ح12، باب6 استحباب التخلّق بمكارم الأخلاق.
۱۲. امالی شیخ طوسی، ج1، مجلس اول، ص8و9، ح10؛ امالی شیخ مفید، مجلس26، ص227و228، ح6.
۱۳. وسائل الشّیعه، ج 11، ص12، ح12، باب1 وجوبه علی كلّ مكلّف مستطیع.
۱۴. وسائل الشّیعه، ج27، ص142، ح15، ابواب صفات القاضی، باب11، وجوب الرجوع فی القضاء و الفتوی.
۱۵. وسائل الشّیعه، ج 27، ص 144، ح 23، ابواب صفات القاضی، باب 11، وجوب الرجوع فی القضاء و الفتوی.
۱۶. وسائل الشّیعه، ج 27، ص 146، ح27، ابواب صفات القاضی، باب 11، وجوب الرجوع فی القضاء و الفتوی.
۱۷. وسائل الشّیعه، ج 27، ص 148، ح 34، ابواب صفات القاضی، باب 11، وجوب الرجوع فی القضاء و الفتوی.
۱۸. معجم رجال الحدیث، ج 1، ص 144، حرف الف، مورد 28، ابان بن تغلب.
۱۹. وسائلالشیعه، ج 27، ص 131، ح 20، باب 10.
20.آشتیانی میرزا احمد- شاگردان ، طرائف الحکم یا اندرزهای ممتاز ، سوم ، تهران ، کتابخانه صدوق ،1362 ش
21.باقری بیدهندی، گنج حکمت یا احادیث منظوم، بی چا، بی جا، کتاب فروشی و نشر روح ، بی تا
22.بروجردی سید محمد ابراهیم، تفسیر جامع، ششم، تهران، انتشارات صدر، 1366 ش
23.سید ابن طاوس، فلاح السائل و نجاح المسائل، اول، قم، بوستان کتاب، 1406 ق
24.شیخ کلینی، الکافی، دوم، تهران، اسلامیه، 1362 ش
25.غفاری علی اکبر، من لا یحضره الفقیه، ترجمه غفاری، اول، تهران، نشر صدوق، 1367 ش
26.فتال نیشابوری محمد بن احمد، روضة الواعظین ، مهدوی دامغانی محمود، اول ، تهران، نشر نی، 1366 ش
27.قرائتی، برنامه درسهایی از قرآن سال 74، بی‌چا، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا
28.قمی علی بن ابراهیم ، تفسیر قمی ، چهارم ، قم ، دار الکتاب ، 1367 ش
29.قمی مشهدی محمد بن محمدرضا ، تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب، بی چا، تهران، سازمان چاپ وانتشارات وزارت ارشاد اسلامی ، 1368 ش
30.کمره‌ای محمد باقر، اصول کافی، ترجمه کمره‌ای، سوم، قم، انتشارات اسوه، 1375 ش
31.مجلسی محمد باقر بن محمد تقی، بحار الأنوار، جمعی از محققان، بی چا، بیروت،دار إحیاء التراث العربی، 1403 ق
32.مطهری، مجموعه‌آثاراستادشهیدمطهری، بی‌چا، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا
33.موسوی همدانی سید محمد باقر، ترجمه تفسیر المیزان، پنجم، قم، دفتر انتشارات اسلامی جامعه‌ی مدرسین حوزه علمیه قم، 1374 ش
34.میدلاین، هدایت در حکایت
35.نجفی خمینی محمد جواد ، تفسیر آسان ، اول ، تهران ، انتشارات اسلامیه ، 1398 ق
36.نوری حسین بن محمد تقی، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، مؤسسة آل البیتعلیهم السلام، اول، قم، مؤسسة آل البیت علیهم السلام، 1408ق.
37.الهامی‌نیا- طاهرزاده ، اخلاق عبادی، بی‌چا، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا
38.یوسفیان- الهامی‌نیا، اخلاق اسلامی، بی‌چا، بی‌جا، بی‌نا، بی‌ت.
