پرسش
عزیزی سؤالی را مطرح کرده و خواسته که طبق نظر مقام معظم رهبری و آیت الله مکارم شیرازی به آن پاسخ دهم. پرسش او از این قرار است که اگر کسی مبلغی را به دیگری بدهکار باشد و خودش مبداند که چه مقدار بدهکار است، ولی طلبکار یادش نباشد که دقیقاً چقدر بوده است، آیا در صورتی که طلبکار راضی به مصالحه باشد، بدهکار می‌تواند به مبلغی کمتر با او مصالحه کند؟ بدین گونه که بدهکار بداند که مثلاً صد هزارتومان به کسی بدهی دارد ولی آن شخص نمی‌داند یا فراموش کرده که دقیقاً چقدر بوده و بدهکار بخواهد به هشتاد هزار تومان با او مصالحه کند، در این صورت آیا این مصالحه صحیح است؟
پاسخ
از دیدگاه آیت الله خامنه‌ای (دام ظلّه)، با توجه به این که طلبکار به یاد ندارد که اصل طلبش چقدر بوده، اگر شخص بدهکار و لو اجمالاً بداند که مقدار بدهی‌اش بیش از مبلغی است که می‌خواهد به آن مصالحه کند، در این صورت مقدار زائد برای بدهکار حلال نیست، مگر این که بعداً به طلبکار بگوید و به گونه‌ای رضایت او را جلب کند.[1]
از نظر آیت الله مکارم شیرازی، در صورتی که بدهکار با وجود این كه مقدار بدهى خودش را می‌داند، اظهار بى اطّلاعى كند و طلبكار او نداند و طلب خود را به كمتر از مقدارى كه هست مصالحه كند، صحیح نیست و بدهكار نسبت به مقدار زائد مدیون است، مگر این كه چنان باشد كه اگر مقدار طلب خود را هم مى‌دانست باز به این صلح راضى بود.[2]
کلیدواژه‌ها: بدهکار، طلبکار، مصالحه.
-------------------------------------
پی‌نوشت‌ها:
1. رسالۀ آموزشی رهبری، بخش صلح، مسالۀ 8.
2. رسالۀ آیت الله مکارم شیرازی، مسألۀ 1844.
