خلافت و جانشینی امیرالمومنین (ع) از طرف بسیاری از کوته فکران، امری شخصی و به عنوان انتخاب فردی پیامبر اکرم (ص) تلقی می شد. بسیاری می پنداشتند پیامبر توصیه ای شخصی برای بعد از خود نموده است و هرگز از انتخاب الهی علی علیه السلام برای تصدی مقام خلافت سخن به میان نیاورده است. روشن است که مخالفت با «انتخاب شخصی» پیامبر اکرم (ص) بسیار ساده تر است تا مخالفت با «انتصاب الهی» خداوند متعال که به واسطه پیامبرش آن را ابلاغ کرده است. پیامبر گرامی اسلام (ص) هوشمندانه به این انحراف توجه داشتند و برای مقابله با آن در فرازهای مختلفی از خطبه غدیر سخن رانده و خود را صرفا «وسیله ابلاغ» حکم خدا دانسته اند از جمله اینکه می فرمایند: «علی و فرزندانش امین خداوند در میان خلق و حاکمان الهی در زمین هستند. آگاه باشید که من امانت را ادا کردم! آگاه باشید که من پیام خدا را ابلاغ کردم! آگاه باشید که من آن را به گوش همه رساندم! آگاه باشید که من آن را به وضوح بیان کردم! آگاه باشید که خداوند متعال آن را بیان کرد و من تنها از ناحیه او بیان نمودم که هیچ کس غیر از این براردم علی «امیرالمومنین» نیست و حکومت بر مومنین بعد از من بر هیچ کس جز او حلال و روا نیست.»
برای مطالعه بیشتر ر.ک: تفسیر نمونه ذیل آیه اول از سوره مبارکه معارج.
الاحتجاح علی اهل اللجاج، ج1، ص 60.
