مَرنج و مَرنجان! حضرت علی(علیه السلام) میفرمایند: «رأس الجهل، معاداه الناس؛ سرآمد نادانی، دشمنی با مردم است.» [1] کاری احمقانهتر از دشمنی با مردم در جهان وجود ندارد. مرحوم میرزا اسماعیل دولابی می فرمایند: تمام علم اخلاق دردو کلمه خلاصه شده است: مرنج و مرنجان ...، و این کار، کار آسانی نیست. اول باید بیاموزیم که حادثهای در بخشهای پایینی، ما را از آغوش خداوند جدا نکند. اگر به خاطر امری از امورات دنیا میان ما و خداوند فاصله افتاده و از آغوش خانواده آسمانیمان جدا شدهایم، به این معناست که هنوز خداوندِ بزرگ، تنها اله خود را نپذیرفتهایم. فاصله گرفتن از آسمان، انسان را ضعیف میکند تا جایی که حادثهای، حرف ناحقی، ظلمی، توهینی، تحقیری و... میتواند باطن ما را به آتش بکشاند. تمام مشکلات موجود در جوامع (خودکشیها، جنگها، درگیریها، طلاقها و...) نشان میدهند که انسان ها امادگی انفجار در لحظات عصبانیت و آتش گرفتن در میادین خصومت را دارند و هنوز بعد از سالها دین داری نمیتوانند موجود وحشی درون خود را، ارام نموده و تحت کنترل خویش درآورند. امام سجاد (علیه السلام) نیز می فرمایند: هرگز با کسی دشمنی نکن، هرچند گمان بری که به توزیانی نمی رساند، و به دوستی با هیچ کس بی رغبتی نکن، زیرا نمیدانی که چه وقت به دوستی او محتاج میشوی و نمیدانی کی از دشمنت ترسان میگردی. گاهی دیده می شود که انسان های خودبر تربین، گروهی را ریز دیده و گمان زیان از سوی انها نمیبرند. به همین سبب بهراحتی آنان را تحقیر نموده و به توهین و پرخاشگری میپردازند. چه بسا از چنین دشمنی هایی چنان ضربههای عظیمی بر انان وارد میشود که حتی تصور ان نیز بر انسان ناممکن به نظر میرسید. از سویی ممکن است همین انسانهایی که روزی تحقیر شدهاند، زمانی بیابند. از طرفی بیرغبتی نسبت به دوستی انسانها، کاری ناپسند و غیرعقلانی است؛ البته اگر در رفاقت و رفت و آمد با کسی، احتمال معصیت وجود دارد، باید علی رغم آن که محبتمان را به این دسته از افراد نشان داده و خیرخواهی خود را به آنان ثابت میکنیم، از حضور در جمعها و مهمانیهایی که به معصیت آلودهاند، خودداری کنیم. این قانون اساسی زندگی ما را، باید تمام انسان های پیرامونمان بدانند: خشنودی خداوند و رضایت خانواده آسمانی ما در نزدمان بسیار مهم تر و ارزشمندتر از خشنودی اطرافیان و عزیزان ما در زمین است و اگر در مواردی مجبور به انتخاب یکی از آن ها باشیم: با رعایت احترام و مهرورزی به دیگران، رضایت خداوند و خانواده آسمانی مان را برمیگزینیم. ____________________________ پی نوشت ها: [1]. تصنیف غررالحکم و دررالکلم ، ج4 ،ص51 [2]. مقاله خوبان، شماره76، صفحه 15