برخی از فضایل اخلاقی مثل کمک به فقیران مورد سوءاستفاده افراد مغرضی قرار گرفته است. آنها به این بهانه نماز و روزه و حج و غیره را تضعیف نموده و عبادت را فقط در کمک به خلق می نگرند. به طوری که ایام حج، شبهه می سازند که هزینه حج را خرج فقیران کنیم و از این سخنان فریبنده. در حالی که قرآن، برخلاف گفته دروغین آنها سخن می گوید.
نکته اول: در قرآن آیات متعددی هست که در کنار کمک به خلق، توصیه به نماز(از فروعات ده گانه که حج نیز جزء آن فروع است) می نماید: «وَ لكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ وَ الْمَلائِكَةِ وَ الْكِتابِ وَ النَّبِيِّينَ وَ آتَى الْمالَ عَلى حُبِّهِ ذَوِي الْقُرْبى وَ الْيَتامى وَ الْمَساكينَ وَ ابْنَ السَّبيلِ وَ السَّائِلينَ وَ فِي الرِّقابِ وَ أَقامَ الصَّلاةَ وَ آتَى الزَّكاةَ؛ نيكوكارى آن است كه كسى به خداى عالم و روز قيامت و فرشتگان و كتاب آسمانى و پيغمبران ايمان آرد و دارايى خود را در راه دوستى خدا به خويشان و يتيمان و فقيران و در راه ماندگان و گدايان بدهد و در آزاد كردن بندگان صرف كند، و نماز به پا دارد و زكات مال (به مستحق) بدهد.»[1]. بنابراین کمک به خلق در جای خود ارزش دارد و احکمی مثل حج نیز در جای خود ارزشمند است و این دو را نباید با هم خلط کرد.
نکته دوم: افرادی که ادعای کمک به خلق را دارند، نمی گویند که هزینه های گزاف عروسی ها و بریز و بپاش ها،لااقل کمتر شود(نه تعطیل شود) و صرف فقراء شود؛ بلکه اینان وظیفه خود می دانند آنچه شیطان دنبال می کند، دنبال کنند. «إِنَّما يَأْمُرُكُمْ بِالسُّوءِ وَ الْفَحْشاءِ وَ أَنْ تَقُولُوا عَلَى اللَّهِ ما لا تَعْلَمُونَ؛ (شیطان) فقط شما را به بدى و زشتى فرمان مى دهد، و اينكه جاهلانه امورى را [به عنوان حلال و حرام] به خدا نسبت دهيد.»[2]
پی نوشت
1ــ بقره/177
2ــ بقره/169
