نخستین اختلاف در میان امّت اسلامی چه بود؟
در دوره حیات پیامبر صلّی الله علیه و آله و سلّم هرگاه در میان مسلمانان اختلافاتی پدید می‌آمد، وجود پیامبر صلّی الله علیه و آله و سلّم مانع از پیدایش فرق و اختلاف می شد. حضرت به هنگام وجود اختلافات در اسرع وقت با افراد جلسه ای برقرار می‌کرد و با صلح و سازش آن مسئله ختم به خیر می‌شد. امّا پس از رحلت آن حضرت در میان مسلمانان اختلافاتی به وجود آمد که روز به روز با گذشت زمان این اختلافات شدیدتر می شد و مذاهب و فرقه های جدیدی در طول گذشت زمان پدیدار گردید.
اولین اختلافی که در میان امّت اسلامی پدید آمد، مسئله جانشینی و رهبری جامعه اسلامی بود که در همان ساعات اوّلیه رحلت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلّم این اختلاف پدید آمد. بنابراین نخستین اختلاف و جدائی از آن زمان به وجود آمد كه مسلمين به دو دسته تقسیم شدند. گروهي بر اين عقيده بودند كه بعد از رسول خدا صلّي الله عليه و آله و سلّم امامت و رهبري جامعه اسلامي كه آن حضرت در زمان حيات خود به آن تصريح كرده بودند به علي علیه السّلام و اولاد آن حضرت مي رسد. در طرف مقابل گروه ديگر مدّعي شدند كه حضرت پيامبر اكرم صلّي الله عليه و آله و سلّم انتخاب جانشین را به عهده ی خود مردم گذاشت و براي خود جانشيني انتخاب نكردند.
البته با گذشت زمان در خود این فرقه ها گروه‌هایی به وجود آمد که در جهان علمی به نام ملل و نحل از آنها یاد می شود كه البته خيلي از آنها هم معدوم شده و از بين رفته اند و فقط نامي از آنها در لابلاي كتب ملل و نحل موجود مي باشد.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
درآمدی بر علم کلام ربانی گلپایگانی صفحه ۲۶۰
