با ایجاد زیرساختهای مناسب در شرایط تحریمی میتوانیم تحریمها را تبدیل به فرصتی برای افزایش تولید داخلی و استحکام بنیۀ اقتصادی کشور قرار دهیم. با اندیشیدن تدابیری میتوانیم وابستگی خود را به واردات خیلی کم کنیم و بسیاری از داروها قطعات را توسط خود نیروهای داخلی تأمین نماییم و به دست دراز کردن در برابر بیگانه خاتمه دهیم. چرا ما به دنبال این هستیم که همش نفتمان را صادر کنیم و به خاطر آن کلی هزینه بدهیم و زیر بار توافقات بیثمر و استکباری برویم در حالی که با تقویت داخلی میتوانیم به جایی برسیم که شیر نفت را بر روی دشمن بیگانه ببندیم و به جای خام فروشی با تولید دستاوردهای نفتی آن را به قیمت بسیار بالاتری به دنیا صادر کنیم؟ برای صادر کردن هم نیازی نیست برویم منّت دیگران را بکشیم. وقتی ببینند جنس مرغوب با قیمت ارزانتر داریم ارائه میکنیم خودشان میایند دنبال ما و از ما میخرند و حتی میتوانیم به جایی برسیم که ارزش پول ملّی خود را آنقدر بالا ببریم که مجبور بشوند با پول خودمان با ما معامله کنند. با کاهش وابستگی به دلار در معاملات بین المللی و افزایش توان تولیدی و کشاندن مشتریان خارجی به دیدن جاذبههای اقتصادی و گردشگری میتوانیم همینجا هم بسیاری از محصولات خودمان را به قیمت بالاتری به فروش برسانیم. این فقط یک نمونه است وگرنه نمونهها و روشهای فراوانی در عرصههای اقتصادی و تجاری وجود دارد که اقتصاددانان و تجّار و سیاستمداران ما بهتر میدانند.
اگر ما بنزین مرغوب با هزینۀ تمام شدۀ به صرفه بتوانیم تولید کنیم و خام فروشی نفت را به طریقی کمتر کنیم و خودمان نفت را تبدیل به سایر محصولات و فرآوردههای نفتی باکیفیت کنیم همین کشورهای همسایۀ خودمان هم از ما با قیمت خوب میخرند و پولش به جیب کشور میرود و برای ما ثروت آوری دارد. همین بنزین که در برخی کشورهای همسایه به پول ایران چند برابر است؛ مثلاً در ایران لیتری هزار تومان است ولی در ترکیه تا لیتری نه هزار تومان هم در بازار به مردم خودشان میفروشند که اگر مالیتری چهار پنج هزار تومان هم به آنها بفروشیم کلّی سود کردهایم. خب ما چرا اینقدر به دنبال این هستیم که در داخل خودمان را با آنها مقایسه کنیم و به جای اینکه قیمتها را بیخودی بالا ببریم و کمر مردم زیر گرانی له شود، قیمتها را ثابت نگه داریم ولی از آن طرف تولید این محصول یا هر محصول دیگر را به صرفه و تسهیل کنیم تا به چند برابر مثلاً همین بنزین را اگر بتوانیم تولیدش را دو برابر کنیم میتوانیم با قیمت خوب صادر کنیم؛ چون در آن کشورها قیمتش خیلی گرانتر از این حرفها است. همچنان که با قراردادهای دوطرفه میتوانیم سرمایه برای تولید کشور را از جیب همان کشورهای خریدار تأمین کنیم و بعد به همانها هم با قیمت مناسب برای دوطرف بفروشیم و این طوری هم سرمایۀ خارجی جذب کردیم و هم خامفروشی نکردهایم و هم تولید را رونق دادهایم و هم ثبات در تورّم داخلی برقرار کردهایم و بنزین برای مردم خودمون با قیمت مناسب در میاد ولی برای خارجیها با قیمت بالا میفروشیم و سود میکنیم و کلّی ارز گیرمان میآید و رضایت مردم را هم در داخل برآورده کردهایم.
مثال دیگر مثل گردشگری و هتل داری که با جذب مهمان یا توریست خارجی با هزینههای کم و استفاده از جاذبههای زیبای خدادادی میتوانیم درآمد خوبی برای اقشار مختلف مردم فراهم کنیم. با این توضیح که کرایههای ماشینها و اجارۀ وسایل و هتلها و اماکن تفریحی را برای مردم خودمان ثابت و ارزان نگه داریم ولی برای مهمان خارجی به قیمت دو سه برابر حساب کنیم؛ مثلاً اگر قیمت یک شب اجارۀ سوئیت معمولی به پول ما 30 هزار تومان باشد، از مهمانهای خارجی شبی تا صد و پنجاه تومان هم میتوانیم بگیریم؛ چون در کشورهای آنها با این پول شاید چند ساعت فقط بتوانند مکانی را کرایه کنند و برای یک شب کرایۀ سوئیت در کشور خودشان باید خیلی بیشتر از این بپردازند.
مثال دیگر اینکه مثلاً در کشوری که به پول ایران باید هر لیتر بنزین را ده هزار تومان بخرد اگر شرایطی فراهم شود که بتواند با ماشین شخصی خودش به کشور ما برای سیاحت یا زیارت بیاید، میتوانیم بنزین را برای او تا لیتری 5 هزار تومان هم بفروشیم تازه خوشحالم میشود که دارد نصف قیمت کشور خودش میخرد. پس در عین حالی که میتوانیم قیمت بنزین را برای مردم خودمان ثابت و ارزان نگه داریم با فروش آن به مهمان خارجی با مبلغی بالاتر به سود مدّنظر خودمان برسیم و لذا برای جبران کمبود دیگر مجبور نیستیم با تحت فشار قرار دادن مردم آن را گرانتر کنیم.
خلاصه اینکه دولت میتواند هزینههای کشور را از خارجیها تأمین کند و اینجوری دیگه مجبور نیست که با گران کردن دلار و قبوض مصرفی و افزایش مالیات از جیب مردم بزند. این استدلال راجع به تمام محصولات داخلی صدق میکند و ما به جای اینکه دنبال گران کردن هر روزۀ اجناس و اجارهها باشیم و مردم را در مضیقه قرار دهیم میتوانیم با اتّخاذ سیاستهای هوشمندانه و به صرفه برای تولید هم ارز خارجی جذب کنیم و هم زندگی بهتری برای مردم رقم بزنیم و هم سود بیشتری به مردم خودمان در عرصههای خرد و کلان برسد و هم فضای اقتصادی جامعه را هر روز ملتهب نکنیم و هم تورّم را کنترل کنیم و هر روز شاهد گرانتر شدن اجناس نباشیم و هم با انجام کارهای فرهنگی بتوانیم مهمانان خارجی را به دین مبین اسلام دعوت کنیم و با تولید محصولات ارزان و به صرفه مشتری بیشتری جذب کنیم.
کلیدواژهها: اقتصاد. تولید. تحریم. فرصت. تهدید.
برای مطالعۀ بیشتر به منابع زیر مراجعه نمایید:
1- سخنرانی دکتر فرشاد مؤمنی، استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی و رئیس گروه مطالعات اقتصادی و اجتماعی مرکز مطالعات فرهنگستان علوم با عنوان «تحریم به مثابۀ شوک برونزا».
2- http://www.ias.ac.ir/index.php/2015-12-05-15-20-51/1281-2018-10-27-04-53-41
3- https://www.mashreghnews.ir/news/874860/
4- گزارشمشرق از نامۀ شبکۀ تحلیلگران اقتصاد مقاومتی به رئیس جمهور و ارائۀ سه راهبرد پیش روی کشور برای مقابله تحریمها و بیاثر کردن تحریمها به عنوان تنها راهبرد اصلی و اثرگذار.
5- https://www.mehrnews.com/news/4372439/
6- تبدیل تهدید ها (تحریم ها) به فرصت با استفاده از استقرار سیستم اقتصاد مقاومتی: تبدیل تهدید ها (تحریم ها) به فرصت با استفاده از استقرار سیستم اقتصاد مقاومتی