از بزرگترین نعمت های خداوند متعال ، نعمت هدایت است که تمامی انبیاء و ائمه و کتب آسمانی برای هدایت و راهنمایی انسان ها آمده اند . علمای اخلاق فرموده اند هدایت شوندگان سه نوعند : عده ای همیشه در راه راست و راه خداوند متعال هستند. عده ای گاهی نزدیک میشوند به هدایت و خدا و گاهی دور ، مثلا وقتی یه قبرستان رفته و یا یکی از نزدیکانشان فوت میکند به یاد خدا و قیامت می افتند ولی بعد از آن همه چیز را فراموش میکنند. نوع سوم کسانی هستند که خیلی از هدایت دور هستند حتی در موقع مرگ وهلاکت هم دست از لجاجت برنمیدارند و به حق اعتراف نمیکنند .
راز استغفار معصومین :
تردیدی نیست که ائمه معصوم همواره در مسیر هدایت هستند پس علت روایاتی که از آن ها نقل شده است واستغفارهای آنها چیست؟ جواب : راز استغفار آن بزرگواران ، مقام بسیار والای ایشان است که باعث میشود از کوچکترین مکروهات و ریزترین چیزهایی که موجب دور شدنشان از قرب خداوند می شود استغفار کنند . نکته دیگر استغفار معصومین ، تعلیم وتربیت پیروان و شیعیانشان است و میخواسته اند به آنان بفهمانند که هیچ گناهی را چه کوچک و چه بزرگ دست کم نگیرند و مدام از خداوند طلب استغفار کنند تا همیشه در راه هدایت خداوند قرار داشته باشند .
از رسول خدا صلوات الله علیه و آله نقل شده است که ایشان برای هر امر کوچکی استغفار میکردند . در روایتی آمده از ایشان نقل شده که : انى لاستغفر اللّه فی كل یوم سبعین مرة [1] ترجمه : همانا من روزی هفتاد مرتبه از خداوند طلب مغفرت میکنم .
موانع هدایت :
بعضی از گناهان مانع رشد و هدایت و شناخت انسان می شوند . یکی از این موارد بیماری انحراف روحی و فکری است که بسیار خطرناک است. در سوره صف آیه 5 می فرماید : فَلَمَّا زاغُوا أَزاغَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ وَ اللَّهُ لا یَهْدِی الْقَوْمَ الْفاسِقین...ترجمه: وقتى آنها از راه حق منحرف شدند، خداوند هم دلهایشان را منحرف ساخت زیرا كه خداوند مردم فاسق را هدایت نمىكند.[2]
در عوض سه عامل مهم برای شناخت عبارت است از قلب(عقل) و چشم و گوش که اگر اینها در انسان نبودند ، انسان از مرده بدتر خواهد بود . علامت اهل جهنم را خداوند اینگونه بیان میکند : اعراف آیه 179 : وَ لَقَدْ ذَرَأْنا لِجَهَنَّمَ كَثیراً مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ لَهُمْ قُلُوبٌ لا یَفْقَهُونَ بِها وَ لَهُمْ أَعْیُنٌ لا یُبْصِرُونَ بِها وَ لَهُمْ آذانٌ لا یَسْمَعُونَ بِها أُولئِكَ كَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ أُولئِكَ هُمُ الْغافِلُون ... ترجمه : البته بسیارى از جن و انسان را براى جهنم نامزد كردیم. دلهایى دارند ولى با آن درك نمىكنند. چشمهایى دارند و لكن با آن نمىبینند.[3]
[1]- من لا یحضره الفقیه، ج4، ص: 385
[2]- صف آیه 5
[3]- اعراف آیه 179
