هرچه کنی به خود کنی
این‌همه آیه و روایت که دربارۀ دعوت انسان به پیروی از خداوند و انجام واجبات و ترک محرمات وارد شده است، نباید انسان را به این توهم بیاندازد که خداوند از این اطاعت انسان منفعتی کسب می‌کند؛ چراکه خداوند بی‌نیاز مطلق است و احتیاجی به مجاهدت و اطاعات ما ندارد؛ بلکه هر کاری که انسان در راه اصلاح نفس و تکامل خود بنماید، در حقیقت نفعش به خودش باز می‌گردد.
و چه خوب گفته‌اند که: «هرچه کنی به خود کنی/ گر همه نیک و بد کنی».
خداوند در قرآن کریم، این حقیقت مهم را این‌چنین بیان می‌فرماید:
«وَ مَنْ جاهَدَ فَإِنَّما یُجاهِدُ لِنَفْسِهِ إِنَّ اللَّهَ لَغَنِیٌّ عَنِ الْعالَمینَ» (العنکبوت: 6)
هرکس [درراه خدا] بکوشد، تنها براى خود مى کوشد، زیرا بى تردید خدا از جهانیان بى نیاز است.
