یکی از حقوق اجتماعی که اسلام، بر آن بسیار تاکید نموده است، حق همسایه است روایات فراوانی در مورد رعایت و حسن معاشرت با همسایه ها آمده است، ما از باب نمونه به جند روایت اشاره میکنیم: ۱) عَنْ عَلِيٍّ علیه السلام أَنَّهُ قَالَ: لَيْسَ حُسْنُ الْجِوَارِ أَنْ تَكُفَّ أَذَاكَ عَنْ جَارِكَ، بَلْ حُسْنُ الْجِوَارِ أَنْ تَحْتَمِلَ أَذَى جَارِكَ. امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: رسم نیک همسایه داری، آن نیست که آزار تو به همسایه ات نرسد، بلکه آن است که آزار او را تحمّل نمایی. (مستدرك الوسائل، ج8، ص419 به نقل از کتاب الاخلاق از ابوالقاسم کوفی) ۲) عَنِ النَّبِيِّ صلّی الله علیه و آله أَنَّهُ قَالَ: لَيْسَ بِمُؤْمِنٍ مَنْ خَافَ جَارُهُ غَوَائِلَهُ ،كَائِناً مَنْ كَانَ الْجَارُ. رسول خدا صلّی الله علیه و آله فرمود: مؤمن نیست کسی که همسایه اش از شرّ او بترسد، حال آن همسایه، هرکسی باشد. (مستدرك الوسائل، ج8، ص419 به نقل از کتاب الاخلاق از ابوالقاسم کوفی) ۳) قَالَ رَسُولُ الله صلّی الله علیه و آله: لَيْسَ يَدْخُلُ الْجَنَّةَ مَنْ يُؤْذِي جَارَهُ وَ مَنْ لَمْ يَأْمَنْ جَارُهُ بَوَائِقَهُ. رسول خدا صلّی الله علیه و آله فرمود: کسی که همسایه اش را بیازارد، و کسی که همسایه اش از شرّش در امان نباشند، به بهشت وارد نمی شود. (مستدرك الوسائل، ج8، ص421 به نقل از کتاب الاخلاق از ابوالقاسم کوفی) ۴) عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ: شَكَا رَجُلٌ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله جَارَهُ، فَأَعْرَضَ عَنْهُ. ثُمَّ عَادَ، فَأَعْرَضَ عَنْهُ. ثُمَّ عَادَ، فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله لِعَلِيٍّ وَ سَلْمَانَ وَ مِقْدَادٍ: اذْهَبُوا وَ نَادُوا: لَعَنَةُ اللَّهِ وَ الْمَلَائِكَةِ عَلَى مَنْ آذَى جَارَهُ. حضرت صادق علیه السلام فرمود: مردی از همسایه اش نزد رسول خدا صلّی الله علیه و آله شکوه کرد. حضرت پاسخش را نداند. مجدّداً مراجعه کرد و حضرت پاسخش را ندادند. بار سوم، آن حضرت به امیرالمؤمنین علیه السلام و سلمان و مقداد امر کردند: بروید و ندا در دهید که لعنت خدا و فرشتگان بر کسی باد که همسایه اش را آزار دهد. (مشكاة الأنوار، ص213-214) ۵) عَنْ أَبِي ذَرٍّ عَنِ النَّبِيِّ صلّی الله علیه و آله قَالَ: إِذَا طَبَخْتَ فَأَكْثِرْ مِنَ الْمَرَقِ وَ قَسِّمُوا عَلَى الْجِيرَانِ، وَ مَنْ آذَى جَارَهُ فَعَلَيْهِ لَعَنَةُ اللَّهِ وَ الْمَلَائِكَةِ وَ النَّاسِ أَجْمَعِينَ. ابوذر از رسول خدا صلّی الله علیه و آله نقل می کند که فرمود: هرگاه غذا طبخ کردی، ته دیگ آن را زیاد کن و بین همسایگان خود تقسیم نما. هرکس همسایه خود را آزاد دهد، پس لعنت خدا و فرشتگان و مردم، همگی، بر او باد. (مستدرك الوسائل، ج8، ص425 به نقل از عوالی اللّآلی) ۶) عَنْ أَبِي حَمْزَةَ قَالَ: سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام يَقُولُ: الْمُؤْمِنُ مَنْ آمَنَ جَارُهُ بَوَائِقَهُ. قُلْتُ: وَ مَا بَوَائِقُهُ؟ قَالَ: ظُلْمُهُ وَ غَشْمُهُ. ابوحمزه گفت: از حضرت صادق علیه السلام شنیدم که می فرمود: مؤمن کسی است که همسایه اش از شرّ او در امان باشد. عرض کردم: مقصود از شرّ چیست؟ فرمود: ظلم کردن و زورگویی. (الكافي، ج2، ص668) ۷) عَنْ حُسَيْنِ بْنِ زَيْدٍ عَنِ الصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ علیهم السلام قَال: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله: مَنْ آذَى جَارَهُ حَرَّمَ اللَّهُ عَلَيْهِ رِيحَ الْجَنَّةِ وَ مَأْواهُ جَهَنَّمُ وَ بِئْسَ الْمَصِيرُ، وَ مَنْ ضَيَّعَ حَقَّ جَارِهِ فَلَيْسَ مِنَّا. حضرت صادق علیه السلام از پدران گرامی خویش علیهم السلام از امیرالمؤمنین علیه السلام از رسول خدا صلّی الله علیه و آله نقل می کند که فرمود: هرکس همسایه اش را آزار دهد، خداوند بوی بهشت را بر وی حرام می کند و جایگاه او جهنّم خواهد بود و بد جایگاهی است. و هرکس حقّ همسایه اش را ضایع کند، از ما نيست (امالی صدوق، ص428)
