گاهی گفته میشود اگر راه درست در این است که مردم به خداوند ایمان بیاورند وعملی مطابق خوسته ی او انجام دهند ،پس چرا خداوند همه ی انسان ها را هدایت نمیکند وخیال همه را راحت نمی کند؟! اگر بنا بود که ایمان به خدا وعمل صالح به جبر وقهر الهی صورت بگیرد ،دیگر فرقی بین نیکو کار وگنهکار وجود نداشت چراکه دراین صورت همه افعال را خداوند انجام میداد نه انسان هایی که درقبال اعمال انجام شده هیچ اختیاری از خود ندارند .[1] آری !خداوند با فرستادن پیامبران ،زمینه ی هدایت را فراهم کرد وانان هارا در افعال خود مختار قرار داد تا نیکو کار از گنهکار تشخیص داده شده وهمه ی تشویق ها ومجازات الهی مفهوم پیدا کند . اینکه در بعضی از آیات ارده ی خدا در افعال انسان مطرح می شود [2]سخن از اثبات اراده ی تکوینی خداوند است ودر آیات دیگر مانند آیه ی 35 سوره ی انعام ،سخن از نفی اراده ی تشریعی خداوند است.بنابراین ،بین آیات قرآن تناقضی وجود ندارد .[3]
[1] ر.ک.وره ی انعام ، آیه ی 35
[2] سوره ی انعام آیه ی 12
[3] تفسیر بیان ،ذیل آیه ی 12 و35 سوره ی انعام
