فلسفه ی همراه بردن اهلبیت توسط امام حسین ـ علیهالسّلام ـ این بود که قیام حضرت بدون آنها کامل نمیشد. امام حسین ـ علیهالسّلام ـ با تدبیر و حسابگری دقیق زنان و فرزندان را همراه خود به کربلا برد تا راوی رنجها و گزارش گر صحنه های عاشورا و پیام رسان خون شهیدان باشند و سلطه ی یزیدی نتواند بر آن جنایت عظیم پرده بکشد یا قضایا را به گونهای دیگر وانمود کند. از این رو وقتی ابن عباس به حضرت گفت: چرا زنان و کودکان را به عراق میبری پاسخ داد «انّ اللّه قدشاءِ اَنْ یراهُنَّ سبایا...» خدا خواسته که آنان را اسیر ببیند، این اشاره به همان برنامه حسابشده دارد.
به گفته مرحوم کاشف الغطاء اگر حسین ـ علیهالسّلام ـ و فرزندان او کشته میشدند ولی آن سخنرانی ها و افشاگری های اهلبیت در آن موقعیت های حساس نبود آن آثار و اهدافی که امام حسین در واژگون ساختن حکومت یزیدی داشت محقق نمیشد. اسارت اهلبیت با آن وضع رقتبار عواطف مردم را به نفع جبهه حق و به زیان حکومت یزید برانگیخت و سخنان حضرت زینب و امام سجاد ـ علیهالسّلام ـ در طول اسارت لذت پیروزی را در ذائقه یزید و ابنزیاد چون زهر تلخ ساخت و جلوی تحریف تاریخ را گرفت.
حضرت میدانست که اصحابش توسط سپاه یزید به شهادت میرسند و هیچکس از افراد بشر به این فاجعه و هدف آن آگاه نمیشوند. پس احتیاج به مروجینی دارد که ندای حق و حقیقت را به گوش انسانهای عاقل برسانند و آن مروجین اهلبیت و زنها و بچههای او بودند که مکمل قیام خونین کربلا بودند. یکی از هدفهای تبلیغاتی حضرت این بود که اهلبیت و کودکان خود را همراه خود ببرد و به این وسیله در واقع دشمن را ناآگاهانه استخدام کرد که حامل یک عده مبلغ برای امام حسین ـ علیهالسّلام ـ و برای اسلام حسینی علیه یزید باشد و این یکی از مهمترین عناصر تبلیغی امام حسین ـ علیهالسّلام ـ بود.(1)
هدف امام حسین این نبود که خود و یاران و فرزندان خویش را به کشتن دهد بلکه نظر وی قیام برای توجّه دادن مردم به فساد بنی امیه بود، و اینکه حکومت آنها حکومت اسلامی نیست و آنها در صدد محو و نابودی اسلام به خصوص اسم پیامبر هستند. بنابر این ایشان کاملا عالمانه اقدام به این کار نمود و به مردم دنیا ثابت کرد که اینها حاضر نیستند احدی از بنیهاشم زنده بماند حتی طفل شیرخوار را هم هدف تیر خواهند کرد، و با اهلبیت پیغمبر نوعی رفتار میکنند که با امرای مشرکین هم آنطور سخت رفتار نکردهاند ،و نظرشان جز نابودی اسلام و آثار نبوت و ریاست و حکومت چیزی دیگری نیست.(2)
پس با توجه به مطالب فوق اینطور نتیجه میگیریم که فلسفه ی همراه بردن اهل بیت را باید در عوامل مختلف جستجو کرد:
1. پیامرسانی: افشاگری های زنان و دختران کاروان کربلا چه در سفر اسارت و چه پس از بازگشت به مدینه پاسداری از خون شهدا بود سخنان بانوان هم به صورت خطبه و هم گفتگوهای پراکنده به تناسب زمان و و مکان جلوه گر شد.
2. نمایان شدن نقش زنان ومادران : در بسیاری از جنگها حضور تشویقآمیز زنان در جبهه به رزمندگان روحیه میبخشد در کربلا نیز مادران و همسران بعضی از شهدا این نقش را داشتند.وبه تمام مادران تاریخ این درس را داده اند که درهنگام خطر برای دین .چگونه می توان از آن دفاع کرد.
3. پرستاری: رسیدگی به بیماران و مداوای مجروحان از اهداف دیگر بود مانند نقش حضرت زینب در پرستاری از امام سجاد ـ علیهالسّلام ـ که در آن زمان حساس حمایت او از امام سجاد(ع) استمرار سلسله امامت را در پی داشت.
4. عمق بخشیدن به بعد عاطفی: گریهها و شیونها، عزاداری بر شهداء تحریک عواطف مردم نسبت به ماجرای کربلا را عمق بخشیده و بر احساسات نیز تأثیر گذاشت و از این رهگذر ماندگارتر شد.
5. ازهمه مهمتر ماموریت ویژه ی اهل بیت امام ومادران دراین نهضت که امام ازاین ماموریت آگاه بودوبه همین روی آنان را به همراه برد.
1. مطهری، مرتضی، حماسه حسینی، چاپ صدرا، ج 3، ص 340.
2. بررسی تاریخ عاشورا، ص 31، (مقدمه).
