کم فروشی؛ اقتصاد عاری از صداقت:
صداقت و راستی، همان گونه که در گفتار مورد توجه است، باید در عمل نیز مورد توجه باشد. یکی از موارد کاربرد صداقت، کم فروشی نکردن در خرید و فروش اجناس(دربازار و محل کسب) است، هستند کسانی که صداقت را در کاسبی خود لحاظ می نمایند، و متاسفانه کسانی هم رعایت نمی کنند. یکی از عوامل رعایت نکردن صداقت در کاسبی(کار اقتصادی)، فراموش کردن آخرت است.
قرآن درسوره مطففین، بعد از اشاره به متقلب بودن برخی از کاسبان(کم فروشی و تبلیغات دروغین و...) [1] علت آن را کم اعتقادی به آخرت می داند: «أَ لَا يَظُنُّ أُوْلَئكَ أَنهَّم مَّبْعُوثُونَ؛ آيا آنها گمان نمى كنند كه برانگيخته مى شوند.»[2]
غالبا هر چه انسان از حساب و کتاب روز قیامت بترسد، عملکرد بهتری(از جمله در بحث اقتصادی) خواهد داشت. زیرا او از روزی می ترسد که: «يَأْتِيَ يَوْمٌ لا بَيْعٌ فيهِ وَ لا خُلَّةٌ؛ روزى فرا رسد كه در آن، نه خريد و فروش است (تا بتوانيد سعادت و نجات از كيفر را براى خود خريدارى كنيد)، و نه دوستى (و رفاقتهاى مادى سودى دارد).»[3]
مثال: معمولا مردم به مغازه داری مراجعه می کنند که خداترس باشد؛ زیرا او صداقت بیشتری دارد و انصاف بیشتری به خرج می دهد و از تقلب و کم فروشی و این قبیل مسائل به دور است.
مطلب پیشنهادی
از کجا غذای باکیفیت تهیه کنم؟!
به همین خاطر است که در روایات ما تاکید شده که اول فقه و احکام تجارت و اقتصاد (صداقت و کم فروشی نکردن و...) را یاد بگیرید و بعد دنبال تجارت و اقتصاد بروید.[4] و یا در حدیث دیگر از رسول اکرم(صلیالله علیه وآله) نقل است که کاسبان باید صداقت پیشه کنند(تا حبیب خدا باشند) وگرنه در روز آخرت حساب سختی دارند: «اى صنف تاجر و كاسب! شما فاجرانيد، مگر آنان كه از خدا بترسند، و با مردم نيكى كنند، و در (داد و ستدها و خريد و فروش ها) راست بگويند ...»[5]
پی نوشت
1ــ آیه 2و3 مطففین: «آنان كه وقتى براى خود پيمانه وزن مى كنند، حق خود را بطور كامل مى گيرند * اما هنگامى كه مى خواهند براى ديگران پيمانه يا وزن كنند، كم مى گذارند.»
2ــ مطففین/4
3ــ بقره/254
4ــ حضرت علی (علیه السلام): الحياة / ترجمه احمد آرام / ج5 / 556
5ــ الحياة / ترجمه احمد آرام / ج5 / 571
