مرســـــــلون

کیفیتِ «إستهزای الهی» «اللَّهُ يَسْتهْزِئُ بهِمْ»؛ به طور قطع مقصود از اِستهزاء در آیه­ ی مذکور، همین استهزای مرسوم و رایج میان بندگان نخواهد بود، بلکه خداوند در برابر تحقیر مؤمنان از سوی منافقان، آنان را در روز قیامت خوار و ذلیل خواهد نمود و در دنیا نیز به آنها مهلت دهد تا به جهت طغیانشان در حیرت و سرگردانی غرق شوند چنان­كه معناي فوق، از واژه­ي «هَزَء» و «إسْتَهْزَء» نيز به دست مي­آيد.[1] 
بنابراین، از نگاه قرآن، استهزای الهی همان کیفر، عذاب و اضلال کیفری است؛[2] خداوند منافقان را به مدت طولانی در فتنه­ای که خودشان بر پا کرده­اند رها می­کند تا به همین طریق کورکورانه راه خود را ادامه دهند، چنان­که فرمود: «وَ إِخْوَانُهُمْ يَمُدُّونَهُمْ فِي الْغَيِّ»«اعراف/202»، بلکه شیاطین را هم بر این عده مشرف و مسلَّط می­کنیم تا به تحریک آنها بپردازند، چنان­که فرمود: «إنَّا أرْسَلْنَا الشَّيَاطِينَ عَلَى الْكَافِرِينَ تَؤُزُّهُمْ أزّاً»«مریم/83»، که در این­جا کلمه­ی «أزّاً» به معنای «تحریکِ شدید» آمده است.[3] و حتی بالاتر از آن؛ خدای سبحان، ولایت و سرپرستی آنان را به شیاطین وا می­گذارد .
چنان­که در این رابطه نيز فرمود: «إِنَّا جَعَلْنَا الشَّيَاطِينَ أوْلِيَآء لِلَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ»«اعراف/27».[4] مرحوم طبرسی در ذیل این آیه روایتی را مطرح می­نماید که حکایت از استهزای الهی می­کند؛ در روایت مزبور آمده است: برای کفار در حالی که در آتشند، دری از بهشت بازمیشود، آنها شتابان به آن طرف می­دوند. هنگامی که به در می­رسند، به روی آنان بسته می­شود ناگهان از موضعِ دیگر دری باز می­شود، آنها این­بار هم شتابان بدان سوی می­روند اما هنگامی که به آن مکان رسیدند بسته می­شود. در این حال، مؤمنان به آنان می­خندند.[5]

 [1]. ر.ك: مصطفوى، حسن‏(1430هـ ق)ج‏11، ص256؛ همچنين؛ ر.ك: طریحی، فخر الدین بن محمد(1380هـ ش)ج‏1، ص477؛ و نيز، ر.ك: اب‍ن‌ م‍ن‍ظور، م‍ح‍م‍د ب‍ن‌ م‍ک‍رم‌‏(1414هـ ق)ج‏1، ص183. [2]. براي اطلاعات بيشتر، ر.ك: داور پناه، ابوالفضل(1375هـ ش)ج‏1، ص281. [3]. قرشى، سيد على اكبر(1371هـ ش)ج‏1، ص80. [4]. ر.ك: جوادی آملی، عبدالله(1385هـ ش)ج2، ص287. [5]. طبرسى، فضل بن حسن‏(1372هـ ش)ج‏1، ص141؛ همچنین، ر.ک: علم الهدى، على بن حسين‏(1998م)ج‏2، ص149؛ و نیز، ر.ک: طیب، سيدعبدالحسين(1378هـ ش)ج‏1، ص402 و 403.