معاویة بن وهب می گوید: به امام علیه السلام عرض کردم:
« كَيْفَ يَنْبَغِي لَنَا أَنْ نَصْنَعَ فِيمَا بَيْنَنَا وَ بَيْنَ قَوْمِنَا وَ بَيْنَ خُلَطَائِنَا مِنَ النَّاسِ مِمَّنْ لَيْسُوا عَلَى أَمْرِنَا ؟ فقَالَ: تَنْظُرُونَ إِلَى أَئِمَّتِكُمُ الَّذِينَ تَقْتَدُونَ بِهِمْ فَتَصْنَعُونَ مَا يَصْنَعُونَ فَوَ اللَّهِ إِنَّهُمْ لَيَعُودُونَ مَرْضَاهُمْ وَ يَشْهَدُونَ جَنَائِزَهُمْ وَ يُقِيمُونَ الشَّهَادَةَ لَهُمْ وَ عَلَيْهِمْ وَ يُؤَدُّونَ الْأَمَانَةَ إِلَيْهِمْ؛ چگونه با شیعیان و دیگر دوستان از اهل سنت رفتار کنیم؟ امام فرمود: به امامانی که مقتدای شما هستند و از آنها پیروی می کنید، نگاه کنید و همانگونه که آنها معاشرت دارند، رفتار کنید.[ امام سپس نحوه معاشرت امام را چنین توضیح داد:]به خدا قسم امامان شما از بیماران آنها عیادت و در تشییع جنازه آنها شرکت می کنند، برای آنها، چه به نفعشان باشد یا ضررشان، شهادت می دهند و امانت های آنها را ادا می کنند».1
گروه های مختلف اهل سنت
امام(ع)، طبق روایت پیش گفته، چهار نمونه از چگونگی رفتار و معاشرت با مسلمانان غیر شیعه را بیان کرده است.البته همه اهل سنت یکسان نیستند و با تمام آنها نمی توان یکسان برخورد کرد؛ چرا که آنها از جهتی بر سه گروهند:
1.ناصبی ها و دشمنان ائمه معصومین(ع) ؛ ما از آنه بیگانه ایم و حتی مشهور فقهای ما به نجاست آنها معتقد هستند.2این گونه افراد، در زمان ما بسیار کم اند، و پیروان این گروه روز به روز کمتر می شوند.
2.کسانی که با ائمه(ع) مخالفت و عنادی ندارند؛ ولی مخالفت شیعه هستند. وهابی هاغالبا این گونه اند.آنها به حضرات ائمه معصومین ناسزا نمی گویند و آنها را به عنوان فرزندان پیامبر قبول دارند و حضرت علی(ع) را نیز خلیفه چهارم پیامبر(ص) می دانند؛ ولی با شیعه به مخالفت برخاسته اند.
3.کسانی که موالی و دوستدار اهل بیتند و به شیعه نیز علاقه مند هستند؛ولی در برخی مسائل عقیدتی و احکام فقهی با شیعه اختلاف نظر دارند.
رفتار ما با هر سه گروه یکسان نیست. با گروه سوم رفتاری دوستانه خواهیم داشت. به امید آن که این گونه معاشرت ها سبب جذب آنها به عالم تشیع گردد.
اما در مورد گروه دوم، یعنی وهابی ها، در شرایط فعلی باید با آنها مدارا کنیم و حتی طبق روایات3 در نماز آنها شرکت نماییم. لذا امام خمینی(ره) به حجاج بیت الله الحرام دستور داد که نمازهای جماعت کاروانی را تعطیل و در نماز جماعت آنها شرکت کنند.4
در مورد گروه اول که حکم روشن است و موضع ما مخالفت با آنهاست.
1.وسائل الشیعه،ج8،باب1،ح3
2.این مطلب در رساله توضیح المسائل مراجع محترم تقلید-حفظهم الله-آمده است.
3.وسائل الشیعه،ج5،ص381تا383
4.مناسک حج امام خمینی،ص440،مساله1و3
