خب، این از آیین زرتشت.
حالا بریم ببینیم دیدگاه مهرپرست‌ها چی بوده.
البته پیشنهاد می‌کنم قبل از بحث «ایزد مهر»، نرگس خانوم از جلوی تلویزیون بِره کنار! و حالا که سر پا وایساده، دو قدم بره آشپزخونه؛ اون ظرف میوه رو بردار بیاره تا ادامه بدیم.»
یه نگاهی به تلویزیون خاموش انداختم و یه نگاهی به خودم که اصلاً حواسم نبوده و تمام این مدت، سرپا ایستاده بودم!
همون‌جا نشستم و گفتم: «آخخخخخخ پاهام خشک شده! حالا یه کم استراحت کنم؛ بعد یه کاریش می‌کنیم.»
یلدا هم گفت: «آره خاله، حالا بقیه‌شو بگید. میوه باشه برای بعد.»
مامان گفت: «باشه. جونم براتون بگه که: یکی بود؛ یکی نبود؛ به قولِ مهرپرست‌ها، روزها همین طور داشت کوتاه و کوتاه‌تر می‌شد و شب‌ها بلند و. بلندتر.
تا این که رسیدند به بلندترین شب سال. یعنی شب آخر پاییز و اول زمستون. این شب، طول کشید و طول کشید تااااا این که خدای فروغ خورشید یا همون مهر یا میترا (که یک ایزد مذکر بود) متولد شد. بعد از اون، صبح شد و روزها شروع کردند به بلندتر شدن.
مهرپرست‌ها هم همین سال‌روز تولد مهر و تموم شدنِ اون شب شوم رو هر سال جشن می‌گرفتند.» (۹)
یه نگاهی به یلدا انداختم و با خنده گفتم: «یلدا جون، عزیزم! واقعاً برات متأسفم! اسم، نحس‌تر از این نبود روی تو بذارن؟!»
مامان سریع گفت: «اتفاقاً جالبه که بدونید کلمه «یلدا» اصلاً ایرانی نیست. این اسم رو نه زرتشتی‌ها روی شب اول زمستون گذاشتند و نه مهرپرست‌ها...»
پریدم وسط حرف مامان و گفتم: «یلدا جون! جمله قبلی رو اصلاح می‌کنم. این دفعه دیگه جمله سؤالی نیست. خَبَریه:
عزیزم وااااااقعاً برات متأسفم. اسم، نحس‌تر از این نبود روی تو بذارن. نقطه، سر خط !!»
یلدا از جاش بلند شد و دوید سمت من. منم بلند شدم و فرار کردم...
چند دور، دورِ هال رو دنبال هم چرخیدیم تا این که مامان با این جمله، جون مَنو نجات داد: «یلدا جان، خاله بیا بشین. ادامَش به نفع تو هستا!»
یلدا با تردید، سر جاش ایستاد و در حالی که نفس نفس می‌زد، گفت: «واقعاً ؟!»
ادامه دارد...
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
منابع:
۹- شب یلدا، علی بلوکباشی، ص ۱۷-۲۳؛ شب یلدا، سیما سلطانی (به نقل از ژاله آموزگار)، مجله بخارا، آذر و دی ۱۳۸۵، ش ۵۷، ص ۲۷۸-۲۷۹؛ فرهنگ فارسی معین، ذیل واژه یلدا
۱۰- فرهنگ فارسی عمید و فرهنگ فارسی معین و لغت‌نامه دهخدا، ذیل واژه یلدا
لینک مطالب مرتبط:
یلدای ما، یلدای اونا ؛قسمت اول
یلدای ما، یلدای اونا ؛ قسمت دوم
یلدای ما، یلدای اونا ؛ قسمت چهارم
