مدارا یا رفق با مردم یکی از لوازم ضروری امر تبلیغ و یکی از تکنیک های ارتباطی و آموزه‌های بسیار مهم اخلاقی است که توصیه‌های فراوانی از سوی دین مبین اسلام نسبت به آن وجود دارد.
به عنوان مثال امام محمد باقر (علیه السلام) می‌فرماید:
«مَنْ قُسِمَ لَهُ الرِّفْقُ قُسِمَ لَهُ الْإِیمَانُ؛ هر کس مدارا نصیبش شود ایمان نصیبش گشته است!»[1]
امام موسی بن جعفر نیز می‌فرماید:
«الرِّفْقُ نِصْفُ الْعَیش؛ مدارا نیمی از زندگی گواراست»[2].
این ویژگی اخلاقی پسندیده، در مورد مبلغ دین اهمیتی صدچندان پیدا می‌کند چرا که مدارا با مردم، تا جایی که دین اجازه داده باشد، ضمن کسب ثواب اخروی موجب کمتر شدن دشمنان و بیشتر شدن دوستان و درنهایت جلب قلوب و اعتماد مردم برای تبلیغ و تعلیم تعالیم دین مبین اسلام می‌شود. چنانچه امام صادق علیه السلام می‌فرمایند: «مَنْ کانَ رَفِیقاً فِی أَمْرِهِ نَالَ مَا یرِیدُ مِنَ النَّاسِ؛ هرکس در کار خود نرمش کند، آنچه که از مردم بخواهد به آن می‌رسد.»
البته این را هم نباید ازنظر دور داشت که در بعضی امور و بعضی شرایط خاص باید از ابزار شدت عمل و سختگیری استفاده شود و مدارا در آن شرایط نه شایسته است و نه کارساز اما باید توجه داشت که این شرایط خاص و استثنا هستند و اصل اولیه همان رفق و مدارا است.
حضرت امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) می‌فرمایند: «وَ اعْتَزِمْ بِالشِّدَّةِ حِینَ لَا تُغْنِی عَنْک إِلَّا الشِّدَّةُ؛ مادام که مدارا کردن بهتر است، مدارا کن و وقتی‌که جز سختگیری کارت را پیش نبرد، سخت بگیر!»[3]
[1]. الكافي (ط - الإسلامية)، ج2، ص: 118.
[2]. الكافي (ط - الإسلامية)، ج2، ص: 120.
[3]. نهج البلاغة (للصبحي صالح)، ص: 421
