نادان یا تفریط میکند یا افراط
اسلام دین اعتدال و میانه روی است در همه امور باید اعتدال و میانه روی را به رعایت کرد اعتدال در امور فردی باشد یا در امور اجتماعی اعتدال در روز دوستی باشد یا در ابراز محبت.
در سالهای آغازین زندگی بعضی بیش از آنچه که باید ابراز عشق و علاقه میکنند که دور از دستورات اسلام است.
حضرت امام علی (علیه السّلام) درباره ی قلب آدمی که خلقتی بس عجیب و شگفت آور دارد فرموده اند: در این کانون تمایلات عاطفی، مجموعه ای از خواهش های حکیمانه و تمایلاتی ضدّ آنها گرد آمده است، اگر امیدوار شود تمنّای طمع خوارش می سازد، اگر میل به آز و طمع در ضمیرش جنبش کند خواهش حرص تباهش می نماید، اگر ناامید گردد اندوه و غم او را می کشد، اگر حالت غضب بر وی دست دهد به شدت خشمگین می گردد، اگر خشنود شود خودداری های لازم را فراموش می کند، اگر دچار خوف و هراس شود در جستجوی راه نجات، حیرت زده و مبهوت می گردد، اگر در امنیت و گشایش قرار گیرد غفلت و نادانی آن را از کفش می رباید، اگر به مصیبتی دچار شود بی تابی رسوایش می کند، اگر مالی بدست آورد توانگری به طغیانش وامیدارد، اگر فقر و تهیدستی آزارش دهد گرفتار بلا می شود، اگر گرسنگی بر او فشار آورد ناتوانی، زمین گیرش می کند، اگر در خوردن زیاده روی کند فشار شکمش ناراحتش می سازد، پس هر کوتاهی و کندروی در تمایلات، برای بشر زیان آوراست، و هر افراط و تندروی نیز مایه ی فساد و تباهی است.
منبع: نهج البلاغه فیض ، ص 1126
