خداوند در قرآن کریم یکی از دلائل جهنمی شدن اصحاب شِمال[1] (همان کسانی که نامه اعمالشان به نشانه جرم به دست چپشان داده مىشود)[2] را، «مترف بودن» آنان معرفی کرده است:
«وَ أَصْحابُ الشِّمالِ ما أَصْحابُ الشِّمالِ فی سَمُومٍ وَ حَمیمٍ وَ ظِلٍّ مِنْ یَحْمُومٍ لا بارِدٍ وَ لا کَریمٍ إِنَّهُمْ کانُوا قَبْلَ ذلِکَ مُتْرَفینَ»[3]
(و اما اصحاب شمال؛ چه اصحاب شمالى؟! که در آتشى نافذ و آبى جوشان و در سایهاى از دود سیاه قرار دارند که نه خنکى دارد، و نه سودى مىبخشد؛ چون ایشان قبل از این در دنیا خوشگذران و طاغى بودند)
و اما «مُترَفین» چه کسانی هستند؟
مفسرین گفته اند: «مُتْرَف» به کسى مى گویند که فزونى نعمت او را غافل و مغرور و مست کرده و به طغیان واداشته است.[4] مترف بودن انسان به معناى دل بستگى او به نعمتهاى دنیوى است؛ چه دلبستگی به آن نعمت‌هایى که دارد و چه دلبستگی به آن نعمت‌هایى که ندارد، ولی در طلبش مىباشد؛ و چه نعمت‌های اندکی داشته باشد یا نعمت‌های زیادی داشته باشد.[5]
بنابراین ممکن است انسان ثروتمند نباشد، ولی جزء مترفین شمرده شود. آنچه مهم است عکس‌العمل انسان در قبال نعمت‌های خداوند است که رو به طغیان بیاورد و یا شکرگذار آن نعمت‌ها باشد.
[1] المیزان فی تفسیر القرآن، ج19، ص 124
[2] دادن نامه اعمال این گروه به دست چپ آنان، رمزى است براى آن که گنهکار و آلوده و ستمگر و اهل دوزخ هستند. (تفسیر نمونه، ج23، ص 228)
[3] سوره واقعه، آیات 41 الی 45
[4] تفسیر نمونه، ج23، ص 230
[5] المیزان فی تفسیر القرآن، ج19، ص 124
