امیرالمومنین علی(علیه السلام)
«عَامِلْ سَائِرَ النَّاسِ بِالْإِنْصَافِ وَ عَامِلِ الْمُؤْمِنِینَ بِالْإِیثَار»(1)
«کار(معاشرت، تجارت) کن با مردم بر اساس انصاف و با مؤمنین (علاوه بر انصاف) با ایثار (نیز) کار(معاشرت،تجارت) کن»
پروردگار متعال انسان را موجودی اجتماعی خلق کرده که بدون داشتن روابط اجتماعی نمیتواند به راحتی زندگی کند و نیازهای مادی ومعنوی خود را بدست بیاورد.
امّا همین موجود اجتماعی(انسان) هم نمیتواند با هر کسی معاشرت داشته باشد و رابطه برقرار کند واز طرفی بازهم نمیتواند همه را از خود دور کند؛ پس چاره ای ندارد که طوری رفتار اجتماعی خود را تنظیم کند که نه کسی را از خود برنجاند ونه از داشتن دوستان وهمکارانی که هم روحیه و هم اخلاق با او هستند بی بهره بماند.
همانطور که از سخنان حضرت در حدیث شریف بدست می آید،برخورد بر اساس انصاف چه در معاشرت وچه در تجارت بهترین روشی است که میشود با آن همه اقشار جامعه را راضی نگاه داشت واز طرفی برای داشتن یک جمع دوستانه و یا کاری مناسب نیز برخورد بر اساس ایثار علاوه بر انصاف، بهترین روشی است که میشود با آن بهترین دوستان وهمکاران را در اطراف خود نگاه داشت.
این یک قاعده است که برای همه انسانها مخصوصاً مومنین جاری است؛ چرا که اگر قرار باشد کسی بیشترین ضربه را از همنشینی و همکاری با افراد نا اهل بخورد، این مؤمنین هستند که به خاطر اهمیّت و بزرگی هدفی که در راه رسیدن به خداوند وقرب الهی دارند، این ضربه را خواهند خورد.
پاورقی
1-شرح آقا جمال خوانساری بر غرر الحکم و درر الکلم، ج4، ص 366
