رهبر معظم انقلاب در یکی از دروس خارج، نکته کلیدی را یادآور شدند که اگر سرلوحه مسئولین و رؤسا قرار می‌گرفت بسیاری از نابهنجاری‌ها و بد‌اخلاقی‌هایی که تاکنون در جامعه اتفاق افتاده را شاهد نبودیم.
ایشان روایتی از نبی اکرم صلی الله علیه و آله را نقل کردند که فرمودند: «هیچ کس نیست که بر ده نفر یا بیشتر، ریاست و امارت داشته باشد مگر اینکه او را روز قیامت در حالی می‌آورند که دستش به گردنش بسته است؛ پس اگر چنانچه آدم درستکاری بود و تقصیری متوجّه او نبود، او را رها می‌کنند و اگر چنانچه بدکار و گناهکار بود، غل و زنجیرش افزایش پیدا می‌کند.»
رهبر معظم انقلاب در ضمن بیان این روایت شریف گفتند: «می‌بینید برای نمایندگی مجلس بعضی خودشان را می‌کُشند، اگر چنانچه راه پیدا نکنند به هر دلیلی یا مثلاً فرض کنید صلاحیّتش را تأیید نکنند یا رأی نیاورد و غیره، خودش را به آب و آتش و در و دیوار می‌زند که چرا نشد ــ عقل نیست، تدبیر نیست. ملاحظه کردید؟ اگر چنانچه این ریاست، مایه یک چنین دغدغه‌ای است، خب انسان رها کند؛ مگر اینکه واقعاً متوجّه انسان بشود و واجب باشد برای انسان؛ آن [جا]، بله [لازم است].»
این که انسان دنبال ریاست برود و خودش را برای این کار بکُشد ناشی از حب دنیا است که به فرموده معصومین علیهم‌السلام «حُبّ الدنیا رإس کل خطیئه؛ دوستی دنیا در رأس تمام خطا‌ها است.»
خداوند در سوره قصص آیه ۸۳ می‌فرماید: «تلک الدّارُ الآخرة نَجْعلُها لِلّذین لا یریدون علّواً فی الارضِ و لا فساداً و العاقبةُ للمتّقین؛ آن خانه آخرت را برای کسانی قرار دادیم که در دنیا خواهان بزرگی و برتری در زمین و فساد و تبهکاری نیستند و پایان برای پرهیزکاران است.»
ظاهر این آیه شریفه نیز به روشنی نشان می‌دهد که دنیا دوستانی که دنبال جاه و مقام هستند جایگاه مناسبی در آخرت ندارند؛ چرا که دنبال ریاست بودن معمولا معلول برتری جویی است.
شاهد هستیم که در ایام انتخابات برخی از کاندیدا چگونه خود را به آب و آتش می‌زنند تا نماینده یا رئیس جمهور شوند و بعضا برای اینکه به مقصود خود برسند دست به تخریب جناح یا افراد رقیب می‌زنند و با آبرو و حیثیت آن‌ها بازی می‌کنند و امواج تهمت‌هایی است که روانه رقیب می‌کنند.
حرص بر ریاست نشانه بی عقلی است
انسان عاقل و با تقوا دنبال ریاست نمی‌رود و اصولا ریاست طلب نیست. اگر زمانی حقیقتا احساس تکلیف کرد که باید پستی داشته باشد و می‌تواند مفید باشد و گره‌ای از مشکلات مردم را رفع کند آن موقع خود را در معرض ریاست قرار می‌دهد. آن هم برای رضای خدا و نه از باب حبّ ریاست و قدرت طلبی.
از امام صادق علیه‌السلام نقل شده که فرمودند کسی که به دنبال ریاست طلبی باشد هلاک می‌شود. (1)
روایت نبوی که رهبر انقلاب آن را نقل کردند به روشنی گویای این است که رئیس، در قیامت گرفتار و دست بسته است، چه خوب باشد و چه بد؛ نهایتا اگر خوب بود و تقصیری متوجه او نبود رها می‌شود.
با این وجود، دنبال ریاست دویدن، آن هم صرفا با نیت برتری جویی و دنیا طلبی و بدون ملاحظه این مطلب که اصلا شخص صلاحیت ریاست دارد یا نه، مصیبتی بزرگ و بی عقلی محض است.
رو کردن دنیا به روگردانان از دنیا
نکته قابل تأملی که جا دارد به آن اشاره شود این است که حداقل گاهی اوقات کسانی که از پست‌های دنیوی گریزان هستند دنیا به آن‌ها رو می‌کند و از قضا به ریاست‌های مهمی هم می‌رسند.
در حدیث است که خداوند به دنیا وحى فرستاد به کسانى که به من خدمت می‌کنند خدمت کن، و کسانى که به تو خدمت می‌کنند آن‌ها را در ناراحتى و مشکلات قرار بده. (2)
این حدیث می‌تواند گویای این باشد که دنیا خادم افراد باتقوا و مطیع و به عبارتی اولیای الهی است و به ریاست رسیدن این افراد شاید در خیلی از موارد از این حیث باشد.
یکی از مصادیق بارز این مسئله در زمان ما شخص رهبر معظم انقلاب است همچنان که خودشان نقل کردند در دوره دوم ریاست جمهوری اصلا تمایلی به ریاست نداشتند و فقط، چون امام راحل ایشان را مکلف کردند، از باب تکلیف پذیرفتند و هدفشان ریاست نبود. در جریان رهبری ایشان هم در جلسه خبرگان که بعد از رحلت امام صورت گرفت، از شواهد عینی کاملا واضح است که ایشان زیر بار رهبری نمی‌رفتند، ولی در نهایت به اصرار و انتخاب مجلس خبرگان پذیرفتند.
به طور کلی اکثریت قریب به اتفاق مراجع تقلید چه بسا از همین جهت اطاعتشان از خداوند است که به مقام ریاست و مرجعیت می‌رسند چرا که معمولا ایشان انسان‌هایی به دور از هوا و هوس هستند و به راحتی زیر بار مرجعیت نمی‌روند، ولی از آن جایی که خداوند اراده کرده است، به مقام ریاست و مرجعیت می‌رسند.
پی نوشت‌ها:
1- کافی/ج 2/ص 297
2- من لا یحضره الفقیه، ج4، ص 363
