شهادت دو مرحله دارد، یکی مرحله ی تحمّل و دیگری مرحله ی ادا کردن آن چه که مشاهده شده است، مثلاً کسی که قتل و کشتار را مشاهده می کند و می بیند و سپس در محکمه ی قضایی به آن چه دیده شهادت و گواهی می دهد، دو مرحله ی تحمّل و ادای شهادت را می گذراند زیرا مشاهده و دیدین صحنه ی قَتل، تحمّل شهادت نام دارد و بازگو کردن آن چه دیده و گواهی دادن به آن در نزد قاضی شرع، ادای شهادت شمرده می شود.
در شرع مقدّس اسلام تحمّل و ادای شهادت واجب است زیرا در قرآن کریم آمده است: «وَلایَأبَ الشُّهَداءُ اِذا مادُعُوا»، «وَلاتَکتُموا الشَّهادَهَ وَ مَن یَکتُمها فَاِنَّهُ اثِمٌ قَلبُهُ» و همان طور که پیداست آیه ی اوّل مربوط به مقام تحمّل شهادت است، زیرا معنایش این است که نباید شاهدان به هنگامی که برای تحمّل شهادت دعوت می شوند از مشاهده ی صحنه ای که برای دیدن آن دعوت شده اند خودداری نمایند و این همان وجوب تحمّل شهادت است، کما این که آیه ی دوّم در حرمت پوشیده داشتن و ادا نکردن شهادت صراحت دارد و لازمه ی حرمت کتمان شهادت، وجوب ادای آن است بنابراین از این دو آیه به خوبی برمی آید که اگر انسان به مشاهده کردن صحنه ای دعوت شود، واجب است بپذیرد و آن را مشاهده کند بویژه این که اگر مشاهده نکند حقّ مظلومی پایمال می گردد، کما این که اگر پس از مشاهده ی صحنه، برای ادای شهادت و گواهی دادن بر آن چه دیده دعوت شود، واجب است بپذیرد و در محکمه حاضر شود و در عدّه ای از روایات به وجوب تحمّل و ادای شهادت اشاره شده و به همین دو آیه یِ شریفه استدلال شده است، و اینک به بعضی از روایات معتبره اشاره می شود و آن این که أبی عبدللّه(ع) فرموده است: «اگر کسی شاهد گرفته شود، راهی ندارد جز این که شهادت دهد»3 و در روایات معتبر دیگری آمده است که امام صادق(ع) فرمود: «این که خدا فرموده"و من یکتمها فانّه اثم قلبه" مربوط به بعد از شهادت است.» 3
و در روایتی از امام باقر(ع) به آیه ی دوّم سوره ی طلاق که می فرماید: «وَ أَقیموا الشَّهادَهَ» استدلال کرده و وجوب شهادت را ثابت نموده است، 3
بنابراین تردیدی نیست که شهادت و گواهی دادن در اسلام واجب است.
------------------------------------------------------------------------------
پی نوشت:
1.بقره 282
2.بقره 283
3.وسائل الشیعه کتاب الشهادات باب 1،2 حدیث 1،2
