در معنویت اسلام بنیان، امر مقدس، مطلوب و محترم در دوری و نزدیکی از خداوند قابل تعریف است و به همین دلیل، تعابیری مانند: رسول الله،کتاب الله، رضوان من الله، ذکر الله، عباد الله، عنداللّه... بسامد بالایی را در متون دینی دارند(آل عمران،/ انعام، ۷۹/ بقره، 218/ فرقان، 57). میزان و معیار در تعالی و تکامل معنوی انسان، بستگی به میزان تقرب به خدا دارد و کمال انسان در نزديکي او به حضرت و محضر پروردگارش است. تلاش و تکاپو، همان تبدیل غریبگی و بیگانگی به آشنایی و نزدیکی به خداست و راه، همان تبدیل وحشت و بیگانگی به انس و آشنایی و یافتن یا ساختن روزنه تقرب است و هر گونه توفیق یا عدم توفیق، به ميزان توفیق و بهره مندي از مراتب تقرّب و ولايت وابسته است.