ایثار و ازخودگذشتگی نسبت به همسر و فرزندان، یکی از سیره‌های حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها بود.
روایت شده که روزی على علیه‌السلام به فاطمه سلام‌الله‌علیها فرمود: آیا طعامى براى خوردن داریم؟
فاطمه سلام‌الله‌علیها پاسخ داد: «نه، به حقّ خدایى که پدرم را به پیامبری گرامى داشت و تو را به جانشینى او برگزید، چیزى در خانه نداریم و دو روز است که چیزى نخورده ایم و مقدار کمى غذا در خانه بود که آن را هم براى تو و فرزندانمان اختصاص دادم و خودم از خوردن آن خوددارى نمودم».
على علیه‌السلام فرمود: چرا مرا آگاه ننمودى تا غذایى تهیه نمایم؟!
فاطمه سلام‌الله‌علیها پاسخ داد: «یَا أَبَا الْحَسَنِ إِنِّی لَأَسْتَحْیِی مِنْ إِلَهِی أَنْ تُکَلِّفَ نَفْسَکَ مَا لَا تَقْدِرُ عَلَیْه»:[1] (یا اباالحسن! من از پروردگار خویش خجالت می‌کشم از تو چیزى بخواهم که براى تو مقدور نباشد).
چند خصلت از اخلاق حسنه‌ی حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها که از این روایت برداشت می‌شود:
1. ایثار و ازخودگذشتگی؛ در آنجا که به امیرالمؤمنین علیه‌السلام خطاب کرد: «مقدار کمى غذا در خانه بوده است که آن را هم براى تو و فرزندانمان اختصاص دادم و خود از خوردن آن خوددارى نمودم».
2. اخلاص در ایثار؛ بطوری که تا زمان پرسش حضرت علی علیه‌السلام از موجودی طعام در منزل، ازخودگذشتگی خود را ابراز نکرده بود.
3. ادب در مقابل همسر؛ آن حضرت برای حفظ کرامت و حرمت همسرش، نه نیاز خود و خانواده‌اش به طعام را ابراز کرد و نه حرفی از اختصاص دادن سهم خود به حضرت علی و حسنین علیهم‌السلام زد.
4. انصاف و عدالت؛ آن حضرت چیزی که تأمین آن برای همسرش مقدور نبود را از او نخواست.
5. حیا از پروردگار؛ از آنجا که حفظ حرمت و کرامت همسر و خودداری کردن از تحمیل هزینه بر همسر، خواست و دستور پروردگار است، آن حضرت اطاعت از این دستور خداوند را به‌معنی حیاء از پروردگار می‌دانست.
[1] تفسیر فرات الکوفی، ص 83
