(وَ الضُّحى - وَ اللَّيْلِ إِذا سَجى - ما وَدَّعَكَ رَبُّكَ وَ ما قَلى، سوگند به روز در آن هنگام كه نور خورشيد گسترده مى‌شود - و سوگند به شب هنگام كه سكونت و آرامش مى‌بخشد - که پروردگارت نور وحى را از تو قطع نكرده و تو را مورد خشم قرار نداده است)
درباره شأن نزول این سوره برخی مفسران گفته‌اند: چند روزى به رسول خدا وحى نشد. طورى كه مردم گفتند خدا با او وداع كرده است. در پاسخ به آنها اين سوره نازل شد و خداوند با آن، دل پیامبر را شاد كرد. [یعنی ایمان برخی مردم به پیامبر در حد ایمان بنی‌اسرائیل به موسی بود. تا دو روز وحی قطع می‌شد، سریع هزار و یک حرف مفت می‌زدند. یعنی برخی حرف‌ها که آنها درباره پیامبر خدا می‌زدند خاله‌زنک‌ترین عروس و ومادرشوهر هم درباره جنس و دوخت دامن یکدیگر نمی‌زنند.] درباره سوره ضحی، احتمال مكى و مدنی بودن هر دو مطرح است.
(وَ الضُّحى ... سَجى) اين دو آيه سوگند به ضحى و به ليل است. كلمه ضحى - آن گونه که در کتاب مفردات راغب آمده است - به معناى گسترده شدن نور خورشيد است، ولى بعدها آن زمانى را كه نور خورشيد گسترده مى‌شود نيز ضحى ناميدند. مصدر سجو كه فعل (سَجى) برگرفته از آن است، وقتى برای كلمه ليل استفاده مى‌شود، معناى سكونت و آرامش شب را مى‌دهد. پس سجو الليل آن هنگامى است كه ظلمت شب همه جا را فرا بگيرد.
(ما وَدَّعَكَ رَبُّكَ وَ ما قَلى) توديع، مصدر فعل ودع و به معناى ترك است. كلمه قِلى یعنی بغض و يا شدت بغض. اين آيه جواب دو سوگند اول سوره است. مناسبت نور روز با مساله وحى و تاريكى شب با قطع شدن وحى بر كسى پوشيده نيست. [یعنی وقتی وحی رفت، گویا زمین تاریک شد و وقتی وحی آمد گویا نور خورشید دوباره به زمین تابید.]
================================================
برای مشاهده ی مطالب مرتبط
خلاصه تفسیر سوره ضحی بر اساس المیزان(آیات4 تا6)
خلاصه تفسیر سوره ضحی بر اساس المیزان(آیه پنجم)
خلاصه تفسیر سوره ضحی بر اساس المیزان(آیه ششم)
خلاصه تفسیر سوره ضحی بر اساس المیزان(آیه هفتم)
خلاصه تفسیر سوره ضحی بر اساس المیزان(آیه هشتم به بعد)
