مرســـــــلون

(وَ وَجَدَكَ ضَالاًّ فَهَدى‌، و آيا نبود كه راه به جايى نمى‌بردى و قدم به قدم هدايتت كرد؟)

(وَ وَجَدَكَ ضَالًّا فَهَدى‌) منظور از ضلال در اينجا گمراهى نيست. بلكه مقصود عدم هدايت است. صرف نظر از هدايت الهى، آیه مى‌خواهد بگوید اگر هدايت خدا نباشد تو و هيچ انسان ديگری از پيش خود هدايت نداريد. پس خود پیامبر هم با قطع نظر از هدايت خدا، گمراه بود. هر چند كه حتی یک روز هم از هدايت الهى جدا نبوده است. در نتيجه، آيه شبیه این آیه است: (ما كُنْتَ تَدْرِي مَا الْكِتابُ وَ لَا الْإِيمانُ، تو پیش از این نمی‌دانستی کتاب و ایمان چیست). و نیز شبیه آیه‌ای که خداوند به نقل از حضرت موسى (ع) می‌گوید: (فَعَلْتُها إِذاً وَ أَنَا مِنَ الضَّالِّينَ، من آن کار را انجام دادم در حالی که از بی‌خبران بودم!) يعنى هنوز به هدايت رسالت اهتداء نشده بودم.

شبیه همین معنا را برخی مفسران گفته‌اند که منظور از ضلالت از دست دادن علم است. هم‌چنان كه در آيه ‌(أَنْ تَضِلَّ إِحْداهُما فَتُذَكِّرَ إِحْداهُمَا الْأُخْرى‌) ضلالت به همين معنا آمده است. بعضى‌ ديگر گفته‌اند: معنايش اين است كه خدا تو را در بين مردم «گمشده» يافت. مردم تو را نمى‌شناختند و قَدرت را نمى‌دانستند و او آنان را به سوى تو هدايت كرد. برخی‌ ديگر از مفسران گفته‌اند: اين آيه به گم شدن رسول خدا در راه هوازن و مكه اشاره دارد، آن زمان كه ایشان در دامن حليمه سعديه، دختر ابى ذؤيب بود و حليمه به طورى كه در روايت آمده مى‌خواست پیامبر را به جدش عبدالمطلب برساند، ولی در بين راه متوجه شد كه حضرت محمد گم شده است. علامه طباطبایی سه رای دیگر می‌آورد و در پایان می‌گوید همه اینها ضعیف و مردود است. 

================================================

برای مشاهده ی مطالب مرتبط

​خلاصه تفسیر سوره ضحی بر اساس المیزان(آیات اول تا سوم)​
​خلاصه تفسیر سوره ضحی بر اساس المیزان(آیات4 تا6)​
​خلاصه تفسیر سوره ضحی بر اساس المیزان(آیه پنجم)​
​خلاصه تفسیر سوره ضحی بر اساس المیزان(آیه ششم)​
​خلاصه تفسیر سوره ضحی بر اساس المیزان(آیه هشتم به بعد)