الف. مقدمه
مؤمنان راستین که از سرچشمه توحید سیراب شده‌اند، عالم را یکسره نشانه خدا می‌بینند.[1] نه‌تنها بلندای بلند آسمان‌ها و عظمت بی‌کران کهکشان‌ها، آن‌ها را به خدا منتقل می‌کند بلکه نشانه‌های بزرگ و کوچک زمینی اطراف آنان، و نشانه‌های درونشان یک‌صدا خدا را فریاد می‌کنند.[2] آن‌ها لحظه‌ای مخلوقات خدا را مستقل از خدا نمی‌انگارند بلکه حقیقت وجود آنان را وابستگی و نیاز به خدای رحمان باور دارند.[3]
ب. تکریم نشانه‌های خدا
موحدان راستین، هنگامی‌که مخلوقات الهی را «علامت»[4] و آیه خدا دیدند در مقابل عظمت آن‌ها ـ که نشانگر عظمت الهی است ـ تعظیم می‌کنند و این علامت‌ها را که یکسره فریاد خدا بر لب دارند تکریم می‌نمایند. قرآن کریم، تکریم این علامت‌ها را «نشانه تقوای قلب» می‌داند[5] و حتی شتری را که در مناسک حج آماده قربانی در راه خداست از این علامت‌ها می‌شمرد.[6] باید در آینه وجود حیوانی که می‌رود تا برای خدا قربانی شود خدا را دید و براثر این خدا نمائی او را تکریم کرد.[7]
وقتی شتری که بدون اختیار برای خدا به قربانگاه می‌رود «علامت الهی» است و تکریم آن لازم است چگونه می‌توان انسان مختاری را که به تمام تعلقات دنیوی پشت پا می‌زند و عاشقانه در راه خدا سر می‌دهد «علامت خدا» محسوب نکرد؟
سید و سالار شهیدان یکی از بزرگ‌ترین علامت‌های خدا است. او که در متن بلای عظیم، با دیدن ده‌ها داغ بزرگ، ثنای الهی به‌جا آورد[8] و خود را تسلیم خواسته حق دانست[9] چگونه علامت خدا نباشد؟ او که زمزمه مناجات و عبادتش[10] در شب شهادت، آسمانیان را حیران خویش ساخت چگونه علامت الهی نباشد؟ او که نماز ظهر عاشورایش به نماز زینت بخشید و جهادش قدر جهاد را افزون نمود و وجودش یکسره فریادگر توحید گشت چگونه «علامت الهی» نباشد.[11] آری اشک برای این علامت بزرگ، کوچک‌ترین تکریم ممکن در قبال آن است و تنها موحدان حقیقی از آن بهره‌مند هستند.
ج. نتیجه
اشک و سوز و آه و تک‌تک نمادهای عزاداری در رثای امام حسین (علیه‌السلام) بدون شک مصداق روشن «تکریم و تعظیم علامت خدا» است و قرآن کریم تکریم علامت‌های خدا را نشانه تقوای قلب می‌داند. البته تنها موحدان هستند که می‌توانند با نگاهی توحیدی مخلوقات خدا را «علامت» ببینند. امید است از این نگاه محروم نباشیم و در زمره کسانی که بر آن حضرت «اشک توحیدی» می‌ریزند داخل باشیم.
حسین (علیه‌السلام) جلوه نور خداست بر عالم
حسین (علیه‌السلام) آینه حق نماست بر عالم
از این لطیفه پر رمز و راز فهمیدم
که اشک در غم مولا سزاست بر عالم
[1] برای مطالعه در این خصوص ر.ک: المیزان، ج 12، ص 186.
[2] قرآن از این نشانه‌ها با عنوان آیات آفاقی (نشانه‌های پیرامون ما) و آیات انفسی (نشانه‌های درون ما) یاد می‌کند. ر.ک: فصلت: 53.
[3] برای مطالعه در این خصوص ر.ک: تفسیر نمونه، ج 18، ص 220.
[4] در قرآن کریم به‌جای واژه علامت ـ که بیشتر در فارسی رایج است ـ از دو واژه «آیه» و «شعائر» استفاده شده است. برای نمونه به آیات مقابل رجوع شود: بقره: 158؛ مائده: 2؛ بقره: 164؛ روم: 20 و ...
[5] حج: 32.
[6] حج: 36.
[7] برای مطالعه در خصوص معنای تکریم قربانی حج ر.ک: تفسیر نمونه، ج 14، ص 98.
[8] الارشاد، ج 2، ص 91.
[9] مقتل الحسين مقرم، ص 367.
[10] لهوف، ص 94.
[11] در خصوص عظمت حرکت توحیدی امام حسین (علیه‌السلام) ر.ک: حماسه و عرفان نوشته آیت‌الله جوادی آملی.
